Iedereen kent Michael Palin van de klassieke Monty Python-sketches met dode papegaaien en ‘silly walks’. Maar hij is ook documentairemaker en schrijver. KIJK sprak met Palin naar aanleiding van zijn nieuwe boek, over de noodlottige reis naar de Noordpool van het Britse onderzoeksschip Erebus.

Slechts weinig mensen zullen weten dat u historicus bent.

Ik heb daar lange tijd ook heel weinig mee gedaan. Op de universiteit kwam ik allerlei spannende mensen tegen die zich met toneel en comedy bezighielden. Dat sprak me enorm aan en al snel zat ik helemaal in dat wereldje. Door net genoeg te doen, ben ik nog wel afgestudeerd, dus mijn ouders hebben waar voor hun geld gekregen. Maar toen werd Monty Python een grote hit. Toch zijn geschiedenis en aardrijkskunde me altijd blijven interesseren. Toen we met Monty Python bijvoorbeeld de film The Holy Grail gingen maken, heb ik me enorm verdiept in de tijd van koning Arthur, omdat we zijn wereld parodieerden. De film werd onze bekende lolbroekerij, maar wel historisch verantwoorde lolbroekerij.

Nu heeft u het verhaal van de Erebus geschreven, over een enigszins vergeten episode van de wetenschapsgeschiedenis. Hoe kwam u op daar zo op?

De Royal Society vroeg me enkele jaren terug een praatje te houden over een van hun belangrijke leden. Ik mocht zelf weten welke en koos de botanist William Hooker, die ik interessant vond omdat hij de plantkunde inzette om de Britse economie een voorsprong te geven op andere landen. Hij jatte bijvoorbeeld rubberbomen van de Brazilianen, zodat de Britten die dingen in Maleisië konden planten. Tien jaar later was de Braziliaanse rubberindustrie failliet. Tijdens mijn onderzoek naar Hooker ontdekte ik dat hij als 22-jarige op de Zuidpoolexpeditie van de Erebus was meegegaan. Hoewel hij een interessante man was, vond ik de Erebus uiteindelijk veel interessanter.

Wat maakt het verhaal van de Erebus zo boeiend?

Zoals zo vaak: een combinatie van factoren. De Erebus is veel verder zuidelijk gegaan dan welk ander schip ook in die tijd, een prestatie van formaat met de technologie van toen. Ze waren een heel eind op weg naar de magnetische zuidpool, het doel van de expeditie. Het feit dat het een wetenschappelijke missie was, met mannen die jaren van hun leven opofferden voor het doen van metingen van magnetisme, vond ik ook fascinerend. Vier jaar! En dan constante diensten draaien van een paar uur op en een paar uur af, op een ook voor die tijd klein schip. Maar wat het laatste zetje gaf, was het feit dat de Erebus in beide poolstreken is geweest. Eerst op een zeer succesvolle missie, en toen op een catastrofale. Hoe kan een dergelijk schip zomaar verdwijnen? Toen in 2014 het nieuws kwam dat de Erebus op de bodem van de zee was gevonden, stond voor mij vast dat ik dit boek zou gaan schrijven. Vervolgens heb ik anderhalf jaar aan research besteed.

Dit is een fragment uit het interview te vinden in KIJK 12/2018. Deze editie ligt in de winkel vanaf 22 november tot en met 19 december. Nieuwsgierig geworden naar het boek dat Palin schreef over Erebus? KIJK mag vijf exemplaren weggeven van Erebus: Het verhaal van een schip. Kans maken kan hier.

Meer informatie:

• YouTube: Erebus: The Story of a Ship by Michael Palin
• Arctic Ghost Ship (2015): HMS Terror and Erebus Full PBS NOVA Documentary
• De Volkskrant: Monty Python is dood, maar Michael Palin (75) is nog lang niet uitgeraasd

Tekst: Philip Dröge

Beeld: Uit Erebus: Het verhaal van een schip, Uitgeverij Spectrum

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!