We vinden het heel normaal: een extraatje geven aan de bediening, nadat je uiteten bent geweest. Maar waar komt fooien geven eigenlijk vandaan?

Zoals een heleboel andere dingen in de westerse wereld zou ook het geven van een fooi door de Romeinen zijn uitgevonden. Maar de meeste historische bronnen wijzen in de richting van het zeventiende-eeuwse Engeland. Mensen die in privé-landhuizen hadden overnacht, begonnen het personeel van hun gastheer toen kleine geldbedragen te geven, als teken van waardering voor de verleende diensten. Later sloeg dat over naar de koffiehuizen in Londen, en vandaar wellicht naar het Europese vasteland.

Fooienland

Amerikanen die in de negentiende eeuw Europa bezochten, vonden het een chique gewoonte en namen hem mee naar huis. Niet iedereen was daar even gelukkig mee. Fooien geven strookte niet met het Amerikaanse idee van gelijkheid, zo werd verkondigd. Er ontstond zelfs een serieuze beweging tegen het fenomeen.

Tevergeefs, weten we nu, want Amerika is fooienland nummer één. Naar schatting 63 procent van de inkomsten van het bedienend personeel in restaurants en bars bestaat er uit fooien. Anderzijds is het minimumloon in de Amerikaanse horeca al ruim twintig jaar lang slechts 2,13 dollar per uur; een situatie die de werkgevers kunnen handhaven met het argument dat ijverige werknemers dankzij tevreden klanten uiteindelijk toch genoeg verdienen.

Belediging

Dat het ook anders kan, bewijzen veel Europese landen. Hier liggen de minimumlonen in de horeca vaak een stuk hoger dan in de VS en zijn fooien (of beter gezegd: het voorzichtig naar boven afronden van de rekening) eerder een soort aardigheidje.

In Aziatische landen, zoals Japan, komen fooien trouwens helemaal niet voor. Het geven van wat extra geld kan er zelfs als een belediging worden opgevat. En laten nu uitgerekend enkele Japanse restaurants in New York de afgelopen jaren iets ‘revolutionairs’ hebben geïntroduceerd: fooien zijn er voortaan verboden en het personeel krijgt een fatsoenlijk salaris.

Tekst: Leo Polak

Beeld: iStock/Getty Images

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar [email protected]! Deze vraag kon je vinden in KIJK 6/2017.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer (geen verzendkosten). Abonnee worden? Dat kan hier!