Wetenschappers hebben ontdekt hoe een hagedis die zijn staart verliest, het lichaamsdeel weer terug laat groeien. Ze hopen die kennis te kunnen gebruiken bij de behandeling van patiënten die een lichaamsdeel missen.
Wetenschappers hebben ontdekt hoe hagedissen hun staart opnieuw laten aangroeien. Ze vonden maar liefst 326 genen die betrokken zijn bij dit proces. De onderzoekers hopen dat deze kennis in de toekomst kan helpen om bij mensen die een arm of been hebben verloren het missende lichaamsdeel terug te laten groeien.
326 genen
De roodkeelanolis (een soort hagedis) heeft een bijzondere strategie tegen roofdieren. Wanneer het beest wordt gevangen, kan hij zijn staart verliezen. Het lichaamsdeel kan nog even blijven bewegen om de jager af te leiden. De hagedis vlucht intussen snel naar een veiliger plekje. Handig, maar de hagedis is nu wel zijn staart kwijt. Ook daar heeft hij een truc voor; hij kan zijn staart terug laten groeien. Dit duurt wel even, maar na 2 maanden is de hagedis weer compleet.
Wetenschappers hebben nu het ‘recept’ van de teruggroeiende staart ontdekt. Ze vonden maar liefst 326 genen (die onder andere betrokken zijn bij de embryonale ontwikkeling en de genezing van wonden) die samenwerken om het lichaamsdeel te herstellen. Ook vonden ze een belangrijk celtype: de satellietcel. Satellietcellen kunnen (ook bij mensen) uitgroeien tot skeletspieren of andere weefsels.
Menselijke toepassing
Ook salamanders, kikkers en sommige vissensoorten kunnen hun staart terug laten komen, maar die groeien meestal alleen aan de punt, terwijl de hagedis weefsel over de hele staart ontwikkelt.
Van alle organismen die ledematen kunnen laten terug groeien, lijkt de hagedis het meest op de mens. De wetenschappers hopen daarom dat ze door dit proces bij de hagedis te begrijpen, ook ledematen bij mensen kunnen laten terug groeien na een ongeluk. Ze denken dat dat mogelijk zou zijn door bij de mens dezelfde genen te gebruiken als bij de hagedis.
Bronnen: PLOS ONE, Arizona State University via EurekAlert!
Beeld: Joel Robertson