Aan de hand van het DNA in je zaadcellen geeft deze test aan of de kwaliteit ervan wel matcht met je echte leeftijd.

Al langer is bekend dat de leeftijd van ma effect kan hebben op haar kinderen. Maar pas recent is ontdekt dat ook een oudere pa een rol kan spelen bij het ontstaan van ziektes en afwijkingen in het nageslacht. Zo kan hij bijdragen aan het ontstaan van autisme en schizofrenie in de kinderen en in een klein aantal gevallen zelfs het syndroom van Down.

Om de kans op het doorgeven van ziektes in te kunnen schatten, heeft een onderzoeksteam van de University of Utah een test ontwikkeld die je je ‘spermaleeftijd’ vertelt. Hoe ouder je scoort ten opzichte van je echte leeftijd, hoe groter de kans op het doorgeven van ziektes en afwijkingen is. Het onderzoek wordt eind deze maand op een conferentie van de American Society of Reproductive Medicine gepresenteerd.

Epigenetische tags

De test kijkt naar zogenoemde epigenetische labels op het DNA van spermacellen. “Deze labels zijn meestal bepaalde atoomgroepen die aan één van de vier letters van het DNA (A, T, C, G) kunnen plakken. Ze zijn in staat de activiteit van bepaalde genen te stimuleren of juist te remmen. Factoren als te veel vet eten, te weinig bewegen en slechte gewoontes als roken en alcohol drinken, geven slechte labels die je kunt doorgeven aan de volgende generatie. Maar ook leeftijd speelt een grote rol.

De onderzoekers stelden op basis van het sperma van 350 mannen een database samen van 147 labels die gelinkt zijn aan de leeftijd van de man. Met deze gegevens maakten ze vervolgens een ‘rekenmachine’ die op basis van de labels de spermaleeftijd vaststelt. Zo zou een 40-jarige roker een spermaleeftijd van 44 kunnen hebben.

Aanpassingen aan de letter

“Dat de leeftijd van een man is te bepalen door diens sperma te analyseren, en dan te bepalen of het sperma vervroegd is ‘verouderd’, is op zich niet heel bijzonder”, mailt voortplantingsdeskundige Bernard Roelen (Universiteit Utrecht). “Nieuw aan deze studie is echter dat nu beweerd wordt dat niet alleen de vierletterige code zelf, maar ook de aanpassingen aan de letter van de code veranderen in de loop der jaren.”

“Dit is natuurlijk alleen van belang als deze epigenetische labels ook worden doorgegeven aan de bevruchte eicel. Zorgen deze veranderingen in spermacellen voor een minder gezonde baby? Het lijkt erop dat dit niet is onderzocht.”

Klok terugdraaien

Roelen vervolgt: “Het is bekend dat de meeste DNA-labels van het sperma-DNA al vóór de eerste klieving van het embryo actief verwijderd worden. Er zijn slechts enkele delen van het DNA die ontsnappen aan deze resetting. Het zou interessant zijn om te weten of de 147 onderzochte punten in het genoom (de complete genetische samenstelling) waarvan de wetenschappers nu beweren dat deze voorspellend zijn voor de spermaleeftijd, behoren tot deze uitzonderingen.”

Daarvoor zullen we nog even de uiteindelijke publicatie van het onderzoek moeten afwachten. Voor nu is het leuk om te weten dat je sperma iets zegt over je leeftijd. En wie weet, als je vermoed dat je eigen spermaleeftijd niet best is, kan dit de motivatie zijn iets te doen aan je leefstijl!

Bron: New Scientist