Als je terugdenkt aan je kindertijd, zijn je vroegste herinneringen waarschijnlijk van toen je een peuter of kleuter was. Waarom weten we niks meer van onze babytijd?
We noemen het gebrek aan bewuste herinneringen van vóór je vierde levensjaar ‘infantiele amnesie’. Bij jonge kinderen is de hippocampus – het hersendeel dat herinneringen opslaat – nog niet helemaal af. Daardoor kunnen vroege herinneringen niet als een doorlopend verhaal worden vastgelegd. Bovendien vervagen vroege herinneringen sneller doordat ze nog niet stevig zijn verankerd.
Ook zelfbewustzijn speelt een rol. Om je iets bewust te kunnen herinneren, moet je begrijpen dat je een eigen ‘ik’ hebt; een hoofdpersoon in je eigen verhaal. Dat besef ontstaat pas rond je tweede levensjaar. Voor die tijd is het moeilijk om ervaringen aan jezelf te koppelen en ze later bewust terug te halen.
Lees ook:
Is alles weg?
Toch beweren sommige mensen zich iets te herinneren van toen ze twee jaar waren. Volgens Peter Moleman, oud-psychofarmacoloog en hersenexpert, is dat moeilijk te bewijzen. “Herinneringen zijn nooit exact”, legt hij uit. “Vaak worden later de ontbrekende onderdelen ingevuld of worden verschillende gebeurtenissen gecombineerd.” Met andere woorden: wat iemand zich denkt te herinneren, kan in werkelijkheid beïnvloed zijn door latere input, zoals verhalen of foto’s. Ons brein vult de gaten automatisch op, waardoor een herinnering echt lijkt, terwijl het eigenlijk een reconstructie is.
Maar is alles echt weg? Niet helemaal. Hoewel we weinig bewuste herinneringen hebben, blijven vroege indrukken en emoties vaak ergens in ons brein hangen. Een geur of een liedje kan onverwacht gevoelens oproepen die uit die tijd stammen. Kortom: we vergeten niet alles, maar ons brein was simpelweg nog niet klaar om baby en peuterervaringen als verhaal op te slaan.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 5/2025.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Judith Neimeijer
Beeld: Eyejoy/iStock/Getty Images