Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Lopen? Dat leerden we misschien niet op de grond, maar hoog in de bomen op dunne takken.
Hoe schakelden onze voorouders, apen, over naar lopen op twee benen? Die vraag staat nog altijd open. Een studie naar chimpansees die op de savanne leven laat zien dat we onze eerste stappen misschien wel in de bomen zetten, en niet op de grond.
Hoe werd de mens een aap op twee poten? Een idee is dat onze verre voorouders gingen lopen doordat hun leefgebied veranderde. Bossen maakten plaats voor savanne. Op de savanne staan veel minder bomen. Klimmen was niet meer zo nodig en het werd handig om op twee poten te lopen in plaats van vier, is de gedachte.
Lees ook:
Fossielen ontbreken
Hoe die ontwikkeling precies verliep, is onbekend. Dat komt onder andere doordat er grote gaten zitten in onze fossiele geschiedenis. In het bos vergaan dode dieren snel, zodat er nauwelijks fossielen bewaard blijven. Van de fossielen die er zijn, weten we dat vroege mensachtigen nog prima gebouwd waren om te klimmen. Waarom gingen ze dan aan de wandel?
Onderzoekers van het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology keken in Tanzania naar chimpansees die op de savanne leven. Of, beter gezegd, in een landschap dat een mozaïek is van stukken savanne en delen met bomen. Dit mozaïeklandschap zou wel eens sterk kunnen lijken op het gebied waarin mensachtigen ontstonden, toen er door klimaatverandering bomen verdwenen en er savanne voor in de plaats kwam.
De savannechimps halen nog steeds een groot deel van hun voedsel uit de bomen, zo zagen de onderzoekers. Daarbij rennen de dieren niet als eekhoorns over de takken, want daarvoor zijn de apen te groot. Ze bungelen aan de takken en bereiken zo het dunne uiteinde van de takken, waar de vruchten hangen.
Vasthouden voor balans
Wat ze ook veel doen: lopen over takken terwijl ze zich vasthouden aan takken die hoger hangen. Misschien is dat wel hoe onze verre voorouders leerden lopen. Met wat hulp van bovenaf.
Mensapen kunnen op twee benen best wat stapjes zetten, schrijven de onderzoekers. Maar ze lopen het vaakst op twee poten wanneer ze in de bomen zijn. Ze voegen nog toe dat ze slechts één groep chimpansees bestudeerd hebben. Het zou interessant zijn om ook bij andere families te kijken. En ze hebben de dieren alleen gevolgd tijdens het droge seizoen. In de regentijd verkassen de apen naar dichter bos. Hoeveel looptraining ze daar doen, moet nog worden uitgezocht.
Bron: Frontiers in Ecology and Evolution
Beeld: Rhianna C. Drummond-Clarke / GMERC