Picture Perfect: kleinste bruine dwerg ooit

Tim Tomassen

22 January 2024 09:00

Sterrenhoop IC 348 met onder andere bruine dwergen

Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: een miniversie van een mini-ster.

Bruine dwergen zijn bijzondere hemellichamen. Ze vormen zich op dezelfde manier als sterren, maar blijven te klein om zichzelf een ster te mogen noemen. Ze hebben te weinig massa en hitte om tot kernfusie te komen. Daardoor kunnen ze niet stralen. Astronomen van de Pennsylvania State University gingen op jacht naar de kleinste bruine dwerg ooit.

Lees ook:

Vergelijkbaar met Jupiter

Hun zoektocht leidde naar de sterrenhoop IC 348 (foto hierboven), op ongeveer 1000 lichtjaar afstand van de aarde. Deze sterrenhoop is nog jong, slechts 5 miljoen jaar oud. Daardoor zijn bruine dwergen in deze regio nog goed te zien met de nabij-infraroodcamera van de James Webb-ruimtetelscoop, ze stralen namelijk nog warmte uit die ontstond bij hun formatie.

Op de Webb-foto vonden de astronomen drie interessante bruine dwergen met massa’s van drie tot acht keer die van Jupiter en oppervlaktetemperaturen variërend van 830 tot 1.500 graden Celsius. Volgens computermodellen weegt de kleinste slechts drie tot vier keer zoveel als Jupiter – de kleinste ooit gevonden.

Stervorming

Hoe bruine dwergen zich kunnen vormen is nog een beetje onduidelijk. Bekend is dat zware gaswolken genoeg zwaartekracht hebben om in te storten en een ‘normale’ ster te vormen. Maar kleinere gaswolken – die zouden leiden tot bruine dwergen – hebben veel minder zwaartekracht, en zouden niet zo snel moeten instorten. Zeker niet als ze zo klein zijn als deze drie exemplaren. Door dit soort mini-bruine dwergen te bestuderen hopen de astronomen het vormingsproces op te helderen.  

Astronomen hebben sterrenhoop IC 348 uitgekamd op zoek naar kleine bruine dwergen: objecten die te klein zijn om sterren te zijn, maar groter dan de meeste planeten. Ze vonden drie bruine dwergen die slechts acht keer meer massa hebben dan Jupiter. Deze zijn omcirkeld in de hoofdafbeelding en te zien in de gedetailleerde uitsneden rechts.

Bron: NASA

Beeld: NASA, ESA, CSA, STScI, K. Luhman (Penn State University), and C. Alves de Oliveira (ESA)

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Foto's