Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Alleen al door het zien van een ziek persoon bereidt ons lichaam zich voor op een mogelijke besmetting – onder andere door alvast een afweerreactie in gang te zetten.
Wanneer een ziekteverwekker het lichaam binnendringt, gaan de alarmbellen af en komt het immuunsysteem in actie om de infectie zo snel mogelijk in de kiem te smoren. Maar dan is het eigenlijk al te laat, want de ziekteverwekker is al binnen. Wetenschappers denken daarom dat het lichaam zich kan voorbereiden op een infectie, zelfs voordat die daadwerkelijk plaatsvindt. Een nieuwe studie Nature Neuroscience bevestigt dit en laat zien dat dit effect zelfs werkt in virtual reality (VR).
Lees ook:
- Moleculen betrokken bij afweerreacties beïnvloeden ook je gedrag
- Krabben bij jeuk is onverstandig, maar heeft toch ook positieve effecten
Verbeterde reflexen
Voor het onderzoek kregen proefpersonen een VR-headset op. In de virtuele omgeving kwamen avatars van mensachtige hoofden steeds dichterbij. Sommige gezichten zagen er gezond uit, andere juist ziek, bijvoorbeeld doordat ze moesten hoesten of huiduitslag hadden.
Tijdens een van de experimenten moesten de deelnemers zo snel mogelijk reageren wanneer ze door een trillend apparaatje op hun wang werden aangeraakt. Hun reactiesnelheid was sneller wanneer een zieke avatar in de buurt was dan een gezonde avatar. Dit geeft aan dat het lichaam in een staat van paraatheid komt, waarbij de zintuigen en reflexen worden aangescherpt, als een ziek-ogend persoon te dichtbij komt.
Hersenen bereiden immuunsysteem voor
De onderzoekers namen ook bloedmonsters af om te kijken of het immuunsysteem reageerde op de naderende avatars. En dat bleek het te doen: ze zagen een toename in het aantal en de activiteit van zogenoemde innate lymphoid cells – cellen die een belangrijke rol spelen in de vroege fases van afweerreacties.
Daarnaast maten de onderzoekers met EEG’s en MRI-scans de breinactiviteit van de deelnemers. Als deelnemers werden benaderd door zieke avatars, veranderde de activiteit in hersengebieden die betrokken zijn bij het herkennen van gevaar, het verwerken van zintuigelijke informatie en het ruimtelijke bewustzijn – bij gezonde gezichten waren deze veranderingen er niet.
Op de MRI-scans van de hersenen was bovendien te zien dat deze hersengebieden sterk samenwerkten met de hypothalamus – een hersendeel dat onder andere stressreacties reguleert en indirect via stresshormonen het immuunsysteem beïnvloedt. De onderzoekers concluderen daarom dat de hersenen waarschijnlijk via deze weg het immuunsysteem voorbereiden op een toekomstige besmetting.
Hoewel eerder al was aangetoond dat video’s van zieke mensen afweerreacties kunnen activeren, laat dit onderzoek nu voor het eerst zien welke hersengebieden daarbij betrokken zijn en hoe deze het immuunsysteem activeren.
Het onderzoek toont ook aan hoe gevoelig we zijn voor signalen die kunnen duiden op gevaar: zelfs hoofden van virtuele avatars vormen blijkbaar al genoeg reden voor het lichaam om zich voor te bereiden op een infectie.
Bron: Nature Neuroscience
Beeld: Lombardini22 Neuroscience Lab