10 oktober 2025 15:00
Twee stofhozen op Mars, gefotografeerd door ExoMars TGO. Beeld: ESA/TGO/CaSSIS.
In deze rubriek tipt de redactie elke week wat de beste of interessantste artikelen op de website waren. Deze keer: harde stofwinden op Mars, fitte muizen krijgen fitte zoons en de bekendmaking van de Nobelprijzen.
Wetenschappers van de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) hebben 1039 tornado-achtige wervelwinden op Mars in kaart gebracht. Zo konden ze bestuderen hoe stof op de planeet wordt opgewaaid en over het oppervlak wordt meegevoerd. Hun bevindingen, die ze publiceerden in Science Advances, tonen aan dat de krachtigste winden op Mars veel harder waaien dan gedacht én geven een nauwkeuriger beeld van het weer en het klimaat op de rode planeet.
Een talent voor sport kun je erven van je ouders, maar fysieke fitheid – wat grotendeels afhangt van of je daadwerkelijk sport en gezond eet – lijkt niet erfelijk te zijn. Tenminste, daar gingen wetenschappers vanuit. Een nieuwe studie in Cell Metabolism suggereert nu dat mannelijke muizen die veel bewegen hun fitheid kunnen doorgeven aan hun zoons. Als hetzelfde geldt voor mensen, zouden vaders de gezondheid van hun toekomstige kinderen kunnen verbeteren door zelf in vorm te blijven, aldus de onderzoekers.
De Nobelprijs voor Geneeskunde gaat dit jaar naar drie wetenschappers die cellen hebben ontdekt die voorkomen dat het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt.
De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat naar drie wetenschappers die aantoonden dat quantumverschijnselen toch niet alleen op de allerkleinste schaal voorkomen.
Water uit woestijnlucht oogsten, CO2 uit de lucht vangen, PFAS uit het water filteren en medicijnen gecontroleerd afgeven in het lichaam. Dit zijn slechts enkele nuttige toepassingen van zogenoemde metal–organic frameworks, of kortweg MOF’s. De Japanner Susumu Kitagawa, de Brit Richard Robson (nu werkzaam in Australië) en de Jordaniër Omar Yaghi (nu werkzaam in de VS) ontvangen dit jaar de Nobelprijs voor Scheikunde voor de ontdekking van deze ‘moleculaire sponzen’.
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
