Het is een wonderlijk ding. Een zeepje van roestvast staal waarmee je vieze geurtjes zoals knoflook en vis van je handen wist. Het ding lijkt echt te werken, hoewel er geen wetenschappelijk bewijs voor is.

Om bij het begin te beginnen, moet je eerst weten hoe die vieze geur in elkaar steekt. De sterkste en onaangenaamste geurstoffen zijn zwavelverbindingen en amines (stikstofverbindingen). Die staan garant voor ui- en knoflookstank, slechte adem, rotte eierenlucht, vislucht en nog veel meer.

Het zeepje is gemaakt van roestvast staal (rvs). Dat is voornamelijk ijzer met een beetje chroom, en sporen van andere elementen. Hoewel de naam anders doet vermoeden, bevindt zich aan het oppervlak een klein beetje roest, ofwel ijzeroxide.

Over de werking van het metalen zeepje doen meerdere aannamen de ronde. De meest voor de hand liggende stelt dat de geurstoffen aan het oppervlak plakken, zoals dat ook bijvoorbeeld gebeurt met zilver, dat chemisch gezien op ijzer lijkt. Ook blijkt allicine, een zwavelhoudende geurstof in knoflook, aan het rvs-oppervlak te binden via ijzeroxide.

Wanneer de verbindingen eenmaal op het zeepje zitten, worden ze hoogstwaarschijnlijk tot niet stinkende, wateroplosbare verbindingen afgebroken. Volgens de experts gebeurt dat vermoedelijk door een reactie met ijzeratomen uit de ijzeroxide, een zogeheten redoxreactie – bekend van de typische geur wanneer je iets van ijzer hebt aangeraakt.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar [email protected]!

Tekst en beeld: Bastienne Wentzel