07 november 2025 15:00
Niet alleen tennissers maar ook spechten kreunen en grommen wat af. Tijdens het hameren op de boom welteverstaan.
Sommige tennisspelers produceren tijdens het spelen net zoveel geluid als een klein vliegtuig. Dat helpt hen ook echt, onder meer doordat ze daarmee hun buikspieren krachtiger samentrekken, wat resulteert in een hardere slag van het racket tegen de bal.
Nu blijkt dat spechten dezelfde tactiek hanteren. Maar dan zodat ze krachtiger met hun snavel tegen de boom kunnen rammen. Wetenschappers van Brown University (VS) publiceerden hierover in het vakblad Journal of Experimental Biology.
Lees ook:
Het onderzoeksteam, onder leiding van Nicholas Antonson, ving acht wilde donsspechten. Deze spechtsoort is de kleinste die in Noord-Amerika voorkomt. De vogels werden drie dagen lang met een hogesnelheidscamera gefilmd terwijl ze tegen stukken hout klopten.
Ook werden de dieren uitgerust met sensoren op hun kop, nek, buik en staart om de spiersamentrekkingen te registreren. Een deel kreeg ook instrumentjes opgeplakt die de ademhaling moesten nagaan.
Uit de analyse blijkt dat vooral de zogenoemde voorste heupbuiger (die bij mensen essentieel is bij het lopen) en de voorste nekspieren (belangrijk bij het buigen, draaien en stabiliseren van het hoofd) zorgen voor de voorwaartse beweging van de kop van de specht.
Andere spieren in het lichaam zorgen vervolgens voor ondersteuning tijdens het terugtrekken van de kop. Drie spieren aan de basis van de schedel en de achterkant van de nek vangen bijvoorbeeld de klap op.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief en ontvang elke donderdag het interessantste nieuws uit de wereld van wetenschap en technologie in jouw inbox.
De buikspieren en andere heupspieren zijn dan weer belangrijk bij het stabiliseren van de rest van het lichaam, zodat de vogel vast blijf zitten op de boom en er niet afvalt tijdens het krachtige klopwerk.
Die spiersamentrekkingen kan de specht trouwens ook goed afstellen, afhankelijk van het doel van het tikken. Wil hij bijvoorbeeld een gat maken om bij een lekkere insectenmaaltijd te komen, dan heeft hij meer kracht nodig.
Op die momenten zagen de onderzoekers dat de voorste heupbuiger sterker samentrok. Is de reden voor het kloppen het afbakenen van een territorium of het versieren van een partner, dan trekt die spier minder hard samen.
Tot zover het spierwerk. Antonson en collega’s zagen ook dat de luchtdruk in de luchtpijp van de vogels tijdens elke klap verandert. Dit duidt volgens hen erop dat de vogels een soort kreunend of grommend geluid produceren op die momenten. En dat viel dan weer perfect samen met de spiersamentrekkingen.
Spechten kreunen dus wat af, maar in tegenstelling tot tennissers horen we dat niet. Het geluid gaat namelijk helemaal verloren in het harde getik van hun snavel tegen de boom.
Want die klappen zijn heel krachtig; ze gaan gepaard met wel 1400 g-krachten! Ter vergelijking: een mens krijgt al een hersenschudding bij 60 tot 100 g (in een fractie van een seconde).
Bronnen: Journal of Experimental Biology, The company of Biologists via EurekAlert!
Beeld: Rhododendrites, Wikimedia Commons
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
