11 november 2025 15:00
Wanneer we grondstoffen gaan opzuigen vanuit de diepzee, verstoren we de basis van het voedselweb. En dat heeft grote consequenties.
Wat leeft er zoal in de diepzee? We weten er maar heel weinig van. Wat we wel weten: resten van alles wat sterft in de zee, dwarrelen naar de bodem. Daar breken bacteriën het afval af zodat er voedingsstoffen vrijkomen. Eencelligen nemen de nutriënten op. Vervolgens zijn ook zoöplankton en kleine kreeftachtigen afhankelijk van de voedingsstoffen. Gevolgd door kleine kwallen, inktvissen en vissen, die op hun beurt voedsel zijn voor grotere dieren.
We weten ook dat er op sommige plaatsen mangaanknollen op de bodem liggen. Daarin zitten metalen als kobal, nikkel en koper. En mangaan natuurlijk. Mijnbedrijven willen de knollen graag opzuigen om de grondstoffen te verkopen. Maar omdat we niet weten wat er leeft diep in de zee en hoe de ecosystemen werken, weten we ook niet welke gevolgen dat zou hebben.
Lees ook:
Er is nog iets. Mijnbouwers halen met hun zuigslangen behalve de knollen ook zand en zeewater naar boven. Dat willen ze als afval in zee lozen. Het is een slecht idee om dat dicht onder het wateroppervlak te doen. Het water wordt troebel zodat er geen fotosynthese meer kan plaatsvinden. Nieuw plan: lozen in dieper zeewater, waar het toch al donker is. Een studie van de University of Hawai’i at Mānoa laat zien dat ook dat een slecht idee is.
De onderzoekers gingen mee met een schip dat bij wijze van proef knollen opzoog vanaf de zeebodem. Ze namen schone watermonsters op diepten van 800 tot 1500 meter, terwijl er niet gemijnd werd. Daarnaast namen ze monsters terwijl het schip knollen naar boven haalde en op een diepte van 1250 meter afvalwater dumpte.
Op 1250 meter diepte werd het zeewater, zoals verwacht, troebel door de mijnactiviteiten. In het water leven veel diertjes die leven van organische deeltjes die ze uit het water filteren. De filteraars komen in de problemen, verwachten de onderzoekers. In het afvalwater zaten veel vergelijkbaar kleine deeltjes, alleen bestaan die niet of nauwelijks uit voedingsstoffen. Hierdoor krijgen de filterende dieren minder voedsel binnen.
Meer dan de helft van het zoöplankton zal last hebben van het afvalwater, verwachten de onderzoekers. Van de wat grotere dieren, zoals kleine inktvissen en vissen, komt zestig procent in de problemen. Daarnaast verwachten de wetenschappers dat het troebele water dieren verstoort die op hun zicht vertrouwen, zoals soorten die licht geven.
Ook dieren verderop in het voedselweb gaan de gevolgen merken, is de voorspelling. Inclusief mensen, die nu en dan een stuk vis willen eten. In deze studie is niet onderzocht wat de effecten zijn op de bodem van de oceaan, wanneer enorme stofzuigers knollen, water en zand naar boven zuigen. Het zal ook op de zeebodem nogal wat stof doen opwaaien.
Bronnen: University of Hawai’i at Mānoa, Nature Communications
Openingsbeeld: UH/NOAA DeepCCZ Expedition
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
