Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De lucht om ons heen zit vol ronddwarrelend DNA. Onderzoekers van de University of Florida kunnen het genetisch materiaal razendsnel analyseren.
Het is al langer mogelijk om een watermonster te nemen uit een rivier of een meer en het DNA dat daarin zit op te zuiveren. Vervolgens kun je nagaan van welke dieren en planten dit DNA afkomstig is. Zo weet je wat er allemaal leeft in het water.
Environmental DNA of eDNA, zo heet het erfelijk materiaal dat vrij ronddrijft. Wetenschappers van de University of Florida verbeterden de technieken. Die gebruikten ze om zeeschildpadden te bestuderen. Vervolgens probeerden ze ook DNA van andere diersoorten aan te tonen in water. De mens bijvoorbeeld. En ze schakelden over van water naar bodemmonsters. Want de bodem zit ook barstensvol DNA.
Lees ook:
Huidschilfers vangen
Uiteindelijk maakten ze de overstap naar de lucht. Zou je daar genoeg DNA in kunnen vinden? Ja, luidt het antwoord. Met alle stukjes plant en dier die in de lucht belanden, komt er ook DNA in de lucht. Genetisch materiaal van mensen vliegt rond doordat je bijvoorbeeld huidschilfers verliest of omdat je hoest. Met een luchtfilter weten de onderzoekers het eDNA te verzamelen.
Ze vingen DNA-fragmenten op die groot genoeg zijn om nader te bestuderen. Zo kun je in de natuur op zoek gaan naar DNA-sporen van bedreigde diersoorten. De rode lynx bijvoorbeeld, in de bossen van Florida. De wetenschappers slurpten boslucht op en konden van de lynxen die daar leven in kaart brengen waar ze vandaan kwamen. Maar ze keken bijvoorbeeld ook naar spinnen.
Infectieziekten in de lucht
De onderzoekers zogen ook stadslucht op. Daarin vonden ze genetisch materiaal van honderden ziekmakende bacteriën en virussen. Die hoeven niet schadelijk te zijn, je kunt rustig blijven ademen. Maar met deze techniek zou je in de gaten kunnen houden of er een epidemie dreigt. Het lukt ook om pollen te monitoren, wat handig is om mensen met hooikoorts te waarschuwen. Ze toonden zelfs sporen van hennepplanten en paddo’s aan.
De techniek is nu zo ver dat een onderzoeker in een dag kan nagaan wat er zoal leeft op een plek, door lokaal wat lucht te filteren. De politie kan mogelijk hennepplantages vinden. Of misdadigers. Het roept ook ethische vraagstukken op, waarschuwen de wetenschappers. Een bedrijf kan je DNA opzuiveren, of een overheid, zonder dat je daar misschien toestemming voor geeft.
Een verzekeringsmaatschappij zou kunnen kijken of je wellicht dure erfelijke ziektes hebt. Maar in een duister scenario zou een kwaadwillende overheid misschien mensen willen opsporen die bijvoorbeeld een bepaalde achtergrond hebben. We moeten dus nadenken, vinden de wetenschappers, over wat anderen mogen doen met onze privé-informatie die we overal laten slingeren in de vorm van DNA.
Bronnen: University of Florida