Fossiele vin onthult hoe een prehistorisch zeeroofdier zijn prooien besloop

Tim Tomassen

17 juli 2025 15:00

Artistieke impressie van hoe de gekartelde vin eruitgezien kan hebben.

Artistieke impressie van hoe de gekartelde vin eruitgezien kan hebben. Beeld: Joschua Knüppe.

Een uitgestorven zeeroofdier had waarschijnlijk een geheim wapen: geluiddempende vinnen waarmee hij zijn prooien kon besluipen.

Wetenschappers hebben een fossiel van de voorste vin van het gigantische zeereptiel Temnodontosaurus gevonden. De rand van deze vin is gekarteld. Volgens de onderzoekers kon het roofdier daardoor extra stil zwemmen om nietsvermoedende prooien te besluipen. Dat schrijven ze in Nature.  

Lees ook:

Grote ogen

Temnodontosaurus was een van de grootste ichtyosauriërs die we kennen – uitgestorven reptielen uit het dinotijdperk die de transitie van land naar oceaan maakten. Ichtyosauriërs leken een beetje op dolfijnen. Temnodontosaurus kon zo’n 9 meter lang worden en leefde waarschijnlijk in donkere delen van de oceaan, want zijn ogen waren zo groot als voetballen. Mogelijk had hij de grootste ogen van alle dieren die ooit hebben geleefd.

Het fossiel van de ruim een meter lange vin is tussen de 181 en 183 miljoen jaar oud. Opvallend is dat naast botten ook enkele zachte weefsels bewaard zijn gebleven. Hierdoor zagen de onderzoekers dat de achterkant van de vin gekarteld was. Daarnaast hebben de meeste vinnen botten die tot aan het uiteinde reiken, maar de botten van dit fossiellopen maar tot ongeveer driekwart. Het uiteinde bestaat uit alleen kraakbeen, waardoor hij flexibeler is.

Geluiddempende vin

De onderzoekers gebruikten computeranalyses om de vloeistofdynamica rondom de vin in kaart te brengen en om vervolgens te simuleren hoe de vin door het water bewogen kan hebben. Hun resultaten suggereren dat de vreemde kartelingen mogelijk de waterstroom rondom de vin konden manipuleren, zodat ze het geluid van het zwemmen dempen.

Zoals eerder gezegd, jaagde Temnodontosaurus in het donker. Waarschijnlijk hadden zijn prooidieren daardoor een extra goed gehoor, aangezien zicht voor hen weinig nut had. Dankzij zijn geluiddempende vinnen kon het grote roofdier alsnog onopgemerkt zijn prooien besluipen.

Bronnen: Nature, ScienceNews

Cover_KIJK_9_2025_website

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."