Gevonden: door leeuw gebeten gladiatorskelet

Evelyne Tuijp

24 april 2025 16:18

Gladiatorbot

Dit is het gedeelte van het skelet dat is gevonden met de leeuwenbeet zichtbaar. Beeld: PLOS One / Tim Thompson

Archeologen hebben voor het eerst fysiek bewijs gevonden dat in het Romeinse Rijk gevechten plaatsvonden tussen gladiator en leeuw.

Een woest gebrul weerkaatst tegen de stenen muren van het amfitheater. Een gladiator staat oog in oog met een leeuw. Het publiek gaat helemaal uit zijn dak. Volgens de oude verhalen en kunst van de Romeinen zou het er zo aan toe zijn gegaan, maar vonden deze gevechten daadwerkelijk plaats?

Ja, zo suggereert nieuw onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS One. Wetenschappers hebben namelijk voor het eerst een gladiatorskelet gevonden met daarin de tandafdrukken van een leeuw.

Direct bewijs

Het zal je misschien verbazen dat onderzoekers nu pas voor het eerst fysiek bewijs hebben gevonden dat leeuwen en mensen in het Romeinse Rijk vochten voor vermaak. Dit verraste de onderzoekers zelf ook, blijkt uit een gesprek tussen hoofdauteur van de studie Tim Thompson en The New York Times: “Wat we ons bij het begin van het onderzoek niet gerealiseerd hadden, was dat er geen fysiek bewijs bestond voor gladiatoren die tegen grote katachtigen vochten in de wereld.” Eerdere kennis over de gevechten is slechts op historische teksten of kunst gebaseerd.

Archeologen vonden het skelet, 6DT19 genoemd, op een begraafplaats buiten het Engelse York, waarvan al werd vermoed dat hier gladiatoren begraven lagen. Het viel op door de erg ongebruikelijke verwondingen in de botten: diepe inkepingen, groeven en afgebroken randen. Door de wonden uitgebreid te analyseren en te vergelijken met tandafdrukken van grote katachtigen in dierentuinen, konden de wetenschappers vaststellen dat de verwondingen waren veroorzaakt door een leeuw of een soortgelijk roofdier.

Daarbij zat de beet precies op een plek waar leeuwen hun prooi vaak aanvallen: in de onderrug en het bekken.

Een zwaar leven

Het skelet behoorde toe aan een man tussen de 26 en 35 jaar oud. Zijn botten vertoonden tekenen van fysieke stress en eerdere verwondingen – waarschijnlijk sporen van gevechten of zwaar lichamelijk werk. Dit past bij wat we weten over het harde leven van gladiatoren.

Volgens de onderzoekers verandert deze ontdekking ons begrip van hoe wijdverspreid en gruwelijk deze spektakels waren. Het laat zien dat dit soort brute vormen van vermaak niet beperkt bleven tot het Colosseum in Rome, maar ook plaatsvonden in verre provincies zoals York.

Bronnen: PLOS One, NyTimes, EurekAlert!

Cover KIJK 6-2025

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."