17 oktober 2025 17:00
Satellietfoto van de geulen in duinen op Mars. Beeld: NASA/JPL/University of Arizona.
In deze rubriek tipt de redactie elke week wat de beste of interessantste artikelen op de website waren. Deze keer: een zwart gat dat opgegeten werd door een ster, de eerste hand van Paranthropus boisei, en mysterieuze geulen op Mars.
Wetenschappers hebben vorige maand melding gemaakt van een gammaflits, op 9 miljard lichtjaar afstand van de aarde, die veel langer duurde dan normaal. Zo’n flits is een heftige uitbarsting van hoogenergetische gammastraling en duurt meestal enkele milliseconden tot enkele minuten. Maar deze duurde 25.000 seconden, dat is ongeveer zeven uur. Het is volgens de onderzoekers de langste gammaflits die ooit is waargenomen.
De grote vraag was natuurlijk: wat heeft GRB 250702B, zoals de uitbarsting heet, geproduceerd? Meestal ontstaan gammaflitsen tijdens explosieve gebeurtenissen, zoals gigantische sterren die instorten tot een zwart gat of twee neutronensterren die samensmelten. Maar de flitsen duren dan hooguit enkele minuten.
Onderzoekers van NASA’s Goddard Space Flight Centre komen nu met een mogelijke verklaring voor GRB 250702B. Volgens simulaties met computermodellen kan de gammaflits worden verklaard als een zwart gat in een grote ster is gevallen.
Het zwarte gat at vervolgens de ster van binnenuit op
Wetenschappers hebben voor het eerst een fossiele hand gevonden van Paranthropus boisei. Deze uitgestorven mensachtige leefde ongeveer 2,6 tot 1,3 miljoen jaar geleden in Oost-Afrika. De hand- en vingerbotten geven nieuwe inzichten in de leefwijze van deze vroege mensachtige.
In het zand op de hellingen van sommige woestijnduinen op Mars lopen mysterieuze geulen. Het was lange tijd onduidelijk hoe deze sporen zijn ontstaan. Aardwetenschappers van de Universiteit Utrecht denken het nu te weten. In hun artikel in het vakblad Geophysical Research Letters schrijven ze dat brokken CO2-ijs de geulen hebben gegraven.
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
