30 september 2025 15:00
Wetenschappers hebben vier verstevigde materialen getest. Kun je voortaan een haai tegenkomen én het navertellen?
Haaienbeten zijn zeldzaam. Maar, het valt niet te ontkennen: af en toe nemen haaien een hapje mens. Onderzoekers van Flinders University testten materialen die zwemmers beschermen tegen haaientanden. Met echte haaien.
In de jaren zeventig zochten waterliefhebbers al naar een uitrusting die bescherming biedt tegen haaienbeten. Ze kwamen met een soort maliënkolder, die we nog kennen uit de middeleeuwen. Maar zwemmen, duiken en surfen met zo’n vest van metalen ringetjes is niet te doen.
Lees ook:
Dan bieden kunststofvezels meer hoop. Daarmee verstevigen fabrikanten hun wetsuits. De wetenschappers testten vier versterkte stoffen. Voor de liefhebbers: de materialen luisteren naar de namen Aqua Armour, Shark Stop, Action TX-S en Brewster. In deze materialen is het neopreen (het standaard materiaal van wetsuits) gewapend met vezels als kevlar, dat gebruikt wordt in kogelwerende vesten, en dyneema. Die laatste lichtgewicht vezel gebruiken klimmers voor hun materialen.
Steeds maakten de onderzoekers een houten plankje met daarop een schuimlaag. Om de schuimlaag zat een van de te testen materialen. Daarmee gingen ze de zee op, naar een plek waar veel tijgerhaaien zitten en op een andere plaats lokten ze witte haaien. Daarna gooiden ze hun testmateriaal in het water. Zo lieten ze de tijgerhaaien 68 keer bijten, witte haaien hapten 84 keer toe.
Bij elke aanval noteerden ze of de beet zacht, gemiddeld of ernstig was. Bij een zachte beet hapte de haai toe om vervolgens meteen weer los te laten. Een gemiddelde beet bestaat uit een dichtklappende muil met wat hoofdschudden. Als de haai meerdere keren beet en zijn hoofd schudde of het plankje onder water trok, dan gold het als een zware beet.
Na afloop trokken de onderzoekers de proefplankjes weer aan boord. Ze noteerden de schade aan het schuim. De schade kon oppervlakkig zijn, licht, substantieel of kritiek. Bij oppervlakkige en lichte schade was het schuim hooguit ingedeukt. Een gat of een scheur telde als substantieel, bij een kritieke beschadiging misten er stukken schuim.
Bij lichte hapjes maakte het niet uit of het neopreen verstevigd was of niet. Het schuim liep weinig schade op. Voor zware aanvallen maakt het wel uit of je haaiwerend gekleed bent. Alle materialen beschermden beter dan neopreen zonder versteviging. De tijgerhaaien wisten zelfs geen kritieke schade toe te dienen aan de verstevigde materialen. De wetenschappers konden geen winnend materiaal aanwijzen als ‘best getest’.
Witte haaien en tijgerhaaien maken onder mensen de meeste slachtoffers. Hun beten zijn vooral gevaarlijk vanwege het hevige bloedverlies. En je kunt zomaar een lichaamsdeel kwijtraken. Met de nieuw geteste materialen is de kans op zulke narigheid kleiner. Maar: je lijf kan nog steeds substantiële schade oplopen.
Bronnen: Flinders University, Wildlife Research
Beeld: Flinders University
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
