Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Een kunstmatig ‘superfood’ dat honingbijen van essentiële voedingsstoffen voorziet, kan mogelijk de huidige bijensterfte afremmen.
Bijen moeten het stuifmeel van verschillende bloemen eten om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen, waaronder essentiële vetachtige stoffen genaamd sterolen. Maar veel bijen leven tegenwoordig in gebieden waar door klimaatverandering en de intensivering van de landbouw de bloemendiversiteit te laag is om te overleven. Het gevolg: bijenkolonies krimpen snel.
En dat is problematisch, want voor het verbouwen van veel gewassen zijn we afhankelijk van de bestuiving door bijen. Imkers proberen hun kolonies daarom te helpen door ze kunstmatig stuifmeel te voeren. Dit bestaat uit een mengsel van eiwitmeel, suikers en oliën, maar het bevat niet de juiste sterolen, waardoor bijen nog steeds niet alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgen en de kolonies alsnog krimpen. Het is wetenschappers nu gelukt om een superfood te ontwikkelen waar deze sterolen wel in zitten. Dat schrijven ze in Nature.
Lees ook:
Gistpoeder
Vóór deze studie was het nog niet bekend welke sterolen in het stuifmeel essentieel zijn voor de gezondheid van bijen. De onderzoekers hebben daarom eerst chemische analyses uitgevoerd op de ingewanden van gezonde bijen. Zo ontdekten ze zes sterolen die in grote hoeveelheden voorkwamen.
Vervolgens hebben de onderzoekers de gist Yarrowia lipolytica genetisch aangepast zodat hij deze zes sterolen ging produceren. Ze kozen voor deze soort omdat daarvan bekend is dat hij veilig te eten is; hij wordt dan ook al gebruikt als supplement in visvoer. Om sterolrijke supplementen te produceren, lieten de onderzoekers de gemodificeerde gist groeien in een bioreactor. Na een tijdje konden ze die oogsten en drogen tot een poeder.
Vijftien keer meer
De onderzoekers verwerkten dit poeder in het kunstmatige stuifmeel. Drie maanden lang voerden ze honingbijkolonies met dit superfood. Het experiment werd uitgevoerd in een kas, zodat de bijen alleen het voedsel van de onderzoekers aten.
Na afloop hadden de kolonies die het superfood kregen tot wel vijftien keer meer larven grootgebracht dan kolonies die alleen het normale kunstmatige stuifmeel kregen. Kolonies met een sterolrijk dieet bleven bovendien eieren produceren, terwijl de kolonies met een sterolarm dieet na negentig dagen bijna volledig waren gestopt met broeden. Nog een voordeel: bijen die alle voedingsstoffen binnenkrijgen zijn gezonder en daardoor minder vatbaar voor ziektes.
Wilde bijen?
Hebben wilde bijen ook nog wat aan dit superfood? De onderzoekers denken van wel. “Honingbijen zijn van cruciaal belang voor de bestuiving van gewassen zoals amandelen, appels en kersen en komen daarom op sommige landbouwlocaties in zeer grote aantallen voor, wat druk kan uitoefenen op de beperkte hoeveelheid wilde bloemen”, zegt onderzoeker Phil Stevenson in een persbericht. “Ons supplement kan daarom gunstig zijn voor wilde bijensoorten door de concurrentie om de beperkte hoeveelheid stuifmeel te verminderen.”
Hoewel er eerst nog grootschaligere experimenten nodig zijn om de langetermijneffecten van het voer op de gezondheid van honingbijen te onderzoeken, zou het supplement naar verwachting al binnen twee jaar beschikbaar kunnen zijn voor imkers.
Bronnen: Nature, University of Oxford, BBC
Beeld: Ilana Grostern/Unsplash