Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Wetenschappers hebben een vleesetende rups op Hawaï ontdekt die zich undercover tegoed doet aan de prooien van inheemse spinnen.
Iedereen kent het verhaal van Rupsje Nooitgenoeg. Eerst propt het beestje heel veel blaadjes naar binnen en als deze op zijn, verorbert het fruit, taart, chocolade en: worst. Natuurlijk gaat dit om een kinderverhaaltje. Het dieet van echte rupsen bestaat immers uit enkel bladeren, toch?
Nou, dat geldt niet voor iedere rups. Van de ongeveer 200.000 bekende rupsensoorten wereldwijd is een minuscuul percentage – 0,13 procent – carnivoor. Onderzoekers op Hawaï hebben daar nu een nieuw, fascinerend voorbeeld van ontdekt. Maak kennis met de zogenoemde bone collector, die de prooien van een spin gebruikt om zichzelf te bedekken.
Zeldzame roofrups
Het geografische isolement van Hawaï heeft geleid tot uniek aangepaste ongewervelde dieren, zoals vleesetende rupsen. De bone collector (vrij vertaald: bottenverzamelaar) is alleen te vinden op het Hawaïaanse eiland O’ahu, waar de hoofdstad Honolulu ligt. Hier leeft hij uitsluitend in spinnenwebben die zijn verscholen in boomholtes en rotsspleten.
In de webben verzamelt hij de ‘botten’ van de prooien van een spin. Of nou ja, de exoskeletten: de harde, onverteerbare resten van insecten. Die gebruikt de rups als camouflage, zodat hij lijkt op een bergje afval. Zo voorkomt het diertje dat het zelf ten prooi valt aan de spin. De rups kiest elk stukje zorgvuldig uit, knabbelt het op maat en plaats het nauwkeurig op zijn lichaam. Undercover eet hij dan verzwakte of dode insecten uit het web.
De onderzoekers vermoeden dat de rupsen zo nu en dan zelf ook vast komen te zitten in het web, maar de kaken van de rups zijn zo sterk dat ze door de zijde van de spin, of door andere rupsen, heen kunnen bijten. Die sterke kaken kun je in actie zien in het filmpje hieronder, waarbij een bone collector een soortgenoot aanvalt en een gat in de zijkant van zijn omhulsel bijt. Je zult nooit twee bone collectors in één web tegenkomen.
Bedreigd
Volgens de Nederlandse mede-auteur, Camiel Doorenweerd, is de ontdekking van de bone collector een prachtig voorbeeld van hoe ver evolutie kan gaan. “Maar tegelijkertijd is het een waarschuwing,” zegt hij tegen KIJK. “Als we doorgaan zoals we nu leven, zal de volgende generatie dit soort dieren alleen nog van filmpjes en foto’s kennen.”
De natuur op Hawaï is namelijk ernstig bedreigd – niet alleen door verstedelijking of landbouw, maar vooral door de introductie van uitheemse soorten die de inheemse flora en fauna verdringen. “Als Nederlander die naar Hawaï verhuisd is, denk ik dat het voor de meeste mensen in Nederland lastig is voor te stellen hoe ernstig bedreigd de natuur hier is”, aldus Doorenweerd. Deze urgentie probeert hij over te brengen aan het brede publiek.
Bronnen: Science, AAAS via EurekAlert!