Onderzoekers ontdekten dat pijlstormvogels alleen hun ontlasting tijdens de vlucht lozen, en dat elke 4 tot 10 minuten.

Flats! Wie heeft het niet meegemaakt dat een overvliegende duif poept op je auto, je huis of zelfs – in het ongelukkigste geval – op je hoofd. Vogels hebben geen urineblaas en hun darmen en nieren sluiten aan op dezelfde opening, de cloaca. Vandaar dat het spul zo dun is en er makkelijk uit komt.

Maar waar landvogels het laten lopen op zowel de grond als in lucht, doen in ieder geval pijlstormvogels het alleen tijdens het vliegen. Zo ontdekten twee biologen van de Universiteit van Tokyo. Ze schrijven erover in Current Biology.

Lees ook:

• Bijzonder: opvallend veel Australische vogels zijn van geslacht veranderd
• Kan zeevogelpoep het koraal redden van de ondergang?
• Spin doet zich voor als vogelpoep

Interessant fenomeen

Leo Uesaka deed in eerste instantie onderzoek naar het opstijgen van pijlstormvogels nabij de kusten van onbewoonde Japanse eilanden. Tijdens het bekijken van videomateriaal viel hem iets op.

“Ik was verrast dat de vogels zo vaak poepten tijdens het vliegen”, vertelt Uesaka in het persbericht. “Het leek vooral grappig in het begin, maar het bleek uiteindelijk een heel interessant fenomeen te zijn dat bovendien van belang is voor de mariene ecologie.”

Mini-camera’s

Wat is er dan zo boeiend aan de poep van zeevogels? Nou, de ontlasting bevat stoffen als stikstof en fosfor. Plankton en andere microscopische zeeplantjes groeien daar goed op. En dat betekent weer meer voedsel voor zeedieren.

Om het poepgedrag van de pijlstormvogels verder te kunnen bestudeerden, rustten Uesaka en zijn collega Katsufumi Sato vijftien dieren uit met mini-camera’s, ter grootte van een gum. Die hingen achterstevoren zodat de onderzoekers het ontlasten gedetailleerd in – eh – beeld konden brengen.

Elke 4 tot 10 minuten

Op deze manier registreerde en analyseerde het duo bijna tweehonderd ‘toiletmomentjes’. Alle poepincidenten bleken plaats te vinden tijdens het vliegen, elke 4 tot 10 minuten, en meestal vlak na het opstijgen. De vogels produceerden zo’n 30 gram ontlasting per uur, maar liefst 5 procent van hun lichaamsgewicht!

En het bijzondere was dat het ook vaak voorkwam dat de pijlstormvogels opstegen, poepten en binnen een minuut weer landden. Dit suggereert dat ze puur waren opgestegen om zich te kunnen ontlasten; ze deden het blijkbaar liever niet dobberend op het wateroppervlak.

Poep is belangrijk

Dat opstijgen kost behoorlijk wat energie, en dus moeten ze er goede redenen voor hebben. En die zijn er ook, denkt Uesaka. Door alleen te poepen in de lucht, is de kans bijvoorbeeld groter dat hun vleugels schoon blijven. Ook kunnen roofdieren de vogels minder goed vinden, want er zijn dan geen poepsporen die hun locatie verraden.

Maar het kan ook simpelweg zijn dat een nummer twee draaien in de lucht gemakkelijker is dan op het wateroppervlak. Wat het ook is, zeedieren zullen de vogels dankbaar zijn. Want zo verspreidt hun vruchtbare poep zich beter.

Daarop aanhakend, het volgende wat Uesaka wil onderzoeken is waar precies de pijlstaartvogels hun ontlasting laten lopen. Dat wil hij doen door meer dieren van camera’s te voorzien, in combinatie met GPS-tags. “De meeste mensen denken er niet over na, maar poep is belangrijk”, geeft hij aan.

Bronnen: Current Biology, Cell Press via EurekAlert!

Beeld: Yusuke Goto

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!