Saturnusmaan Enceladus heeft moleculen die de bouwstoffen voor leven kunnen vormen

Tim Tomassen

01 oktober 2025 17:00

Enceladus

De oceaan op Enceladus, een van de manen van Saturnus, bevat moleculen die via chemische reacties de bouwstoffen voor leven kunnen maken.

Wetenschappers die oude data van het Cassini-ruimtevaartuig doorspitten hebben nieuwe complexe moleculen ontdekt op Saturnusmaan Enceladus. Dat betekent dat er zich complexe chemische reacties afspelen die mogelijk kunnen leiden tot biomoleculen die nodig zijn voor leven. Dat schrijven astronomen in Nature Astronomy.

Lees ook:

Oceaan

In 2005 ontdekte Cassini dat er een vloeibare oceaan onder het ijs van Enceladus zit. In de buurt van de zuidpool barsten namelijk regelmatig waterpluimen door de ijskorst heen, waardoor een soort fontein ontstaat die kleine ijskorrels de ruimte in schiet. Sommige deeltjes vallen uiteindelijk terug op de maan, andere ontsnappen en vormen een ring rond Saturnus.

Cassini is meerdere keren door die ring gevlogen en vond daarin organische moleculen die nodig zijn voor leven. Vloeibaar water én complexe moleculen: zou Enceladus leefbaar zijn?

Alle ingrediënten

De moleculen in de Saturnusring worden continu blootgesteld aan straling en kunnen daardoor veranderd zijn. Het was dus nog niet helemaal zeker of ze ook daadwerkelijk op de maan zelf zouden voorkomen.

Wetenschappers wilden daarom verse ijskorrels analyseren die pas recent zijn uitgestoten. Gelukkig bestond die data al. In 2008 vloog Cassini namelijk dwars door zo’n ijsfontein.

Het interpreteren van die data was ingewikkeld, maar dat is nu eindelijk gelukt. Uit de analyse blijkt dat bepaalde moleculen uit de ring ook in het verse ijs zaten. Dat bewijst dat ze inderdaad in de oceaan van Enceladus aanwezig zijn.

Ze ontdekten ook nieuwe moleculen die ze nog nooit hadden gezien bij de maan. Op aarde zijn deze betrokken bij een reeks chemische reacties die leiden tot complexere moleculen die nodig zijn voor leven. Kortom: Enceladus heeft mogelijk alle ingrediënten die nodig zijn om een leefbare omgeving te vormen. (Eerdere onderzoeken toonden al aan dat de oceaan ook een stabiele temperatuur heeft en dat de maan een energiebron heeft, twee vereisten voor het ontstaan van leven.)

Nieuwe missie

Deze informatie helpt bij het ontwikkelen van een toekomstige missie naar Enceladus. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA is daar al volop mee bezig en wil een ruimtevaartuig door de ijsfonteinen sturen en laten landen op de zuidpool om monsters te verzamelen.

De onderzoekers hopen dan sporen van leven aan te treffen. Maar het zou ook een grote ontdekking zijn als er geen leven wordt gevonden, schrijft de ESA. Want dat roept de vraag op waarom er geen leven is in een omgeving waar de omstandigheden wel geschikt zijn.

Bronnen: Nature Astronomy, EurekAlert!

Cover van KIJK 1-2026

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."