Astronomen claimen ‘sterkste aanwijzingen’ voor buitenaards leven tot nu toe

Tim Tomassen

17 april 2025 11:00

Exoplaneet K2-18_b buitenaards leven

Artistieke impressie van K2-18_b en zijn ster (een rode dwerg die kleiner en minder helder dan onze zon is). Beeld: NASA, ESA, CSA, Joseph Olmsted (STScI), Nikku Madhusudhan (University of Cambridge).

Gassen in de atmosfeer van een planeet die op 124 lichtjaar van de aarde staat, zouden volgens astronomen mogelijk tekenen van buitenaards leven kunnen zijn.

Wetenschappers van de Universiteit van Cambridge claimen dat ze de “sterkste tekenen van buitenaards leven tot nu toe” hebben gevonden. In de atmosfeer van een planeet buiten ons zonnestelsel hebben ze gassen gemeten die op aarde alleen door levende organismen worden geproduceerd. Ze benadrukken dat ze dus nog niet direct bewijs voor buitenaards leven hebben ontdekt.

Lees ook:

Eerder al waterdamp gevonden

Het gaat om de planeet K2-18b. Hij staat op 124 lichtjaar afstand van de aarde, is 2,6 keer zo groot en heeft 8,6 keer zoveel massa. De planeet bevindt zich in de ‘bewoonbare zone’ rond zijn ster, wat betekent dat er dankzij gematigde temperaturen vloeibaar water kan bestaan.

Wetenschappers zien K2-18b al langer als een mogelijke kandidaat voor buitenaards leven. In 2019 vonden ze bewijs dat er waterdamp in de atmosfeer zit en sommige astronomen speculeerden zelfs dat de planeet grote oceanen had en leefbaar zou zijn, maar niet iedereen was het daarmee eens.

In 2023 toonden metingen van de James Webb-ruimtetelscoop aan dat de atmosfeer naast waterdamp ook koolstofdioxide en methaan bevat. Diezelfde metingen gaven ook een zeer zwak signaal voor dimethylsulfide (DMS), een gas dat op aarde alleen wordt geproduceerd door levende organismen, met name door algen in zee.

K2-18b wemelt mogelijk van leven

Nu hebben onderzoekers met een ander meetinstrument van de Webb-telescoop sterkere signalen gevonden voor DMS. Ze zagen daarnaast ook dimethyldisulfide (DMDS), nog een gas dat op aarde alleen door levende organismen wordt geproduceerd.

Volgens de astronomen zijn de concentraties DMS en DMDS in de atmosfeer van K2-18b duizenden malen hoger dan op aarde. Dat betekent dat de planeet mogelijk wemelt van microbieel leven, net als onze oceanen.

Nog geen hard bewijs

De onderzoekers beschreven hun bevindingen in een artikel dat is gepubliceerd in het vakblad The Astrophysical Journal Letters. Daarin vermelden ze dat er een kans van 0,3 procent is dat hun resultaten een statistische toevalstreffer zijn. Dat klinkt laag, maar het is flink hoger dan de gouden standaard binnen de natuurkunde. Voor nieuwe ontdekkingen moet die kans doorgaans lager zijn dan 0,00006 procent.

Maar zelfs als toekomstige metingen de statistische zekerheid omhoog brengen, is het nog maar de vraag of de gassen daadwerkelijk door organismen worden geproduceerd. Astrofysicus Catherine Heymans, niet betrokken bij de studie, zegt tegen de BBC dat we zelfs met perfecte data niet met zekerheid kunnen zeggen dat deze gassen op K2-18b een biologische oorsprong hebben. “In het heelal gebeuren heel veel vreemde dingen en we weten niet welke andere geologische processen er op deze planeet plaatsvinden die deze moleculen zouden kunnen produceren.”

Planeetwetenschapper Jo Barstow, ook niet betrokken bij de studie, zegt tegen The Guardian dat de resultaten belangrijk zijn, maar is ook kritisch. “Mijn scepticisme-meter voor elke bewering met betrekking tot bewijs voor buitenaards leven staat permanent op 11, niet omdat ik denk dat er geen ander leven bestaat, maar omdat ik vind dat voor zo’n diepgaande en belangrijke ontdekking de bewijslast heel erg hoog moet zijn. Ik denk niet dat deze resultaten die drempel overschrijden.”

Te ver weg

De Cambridge-onderzoekers zijn het eens met deze kritiek. “Het is belangrijk dat we heel sceptisch zijn over onze eigen resultaten, want alleen door te testen en nog eens te testen kunnen we het punt bereiken waarop we er vertrouwen in hebben”, zegt hoofdonderzoeker Nikku Madhusudhan. “Zo werkt wetenschap.” Toch noemt hij de resultaten “het sterkste bewijs tot nu toe dat er leven kan bestaan op een planeet buiten ons zonnestelsel”.

Kortom: een spannend onderzoek, maar definitief bewijs voor buitenaards leven is dit zeker nog niet. Of dat er überhaupt ooit gaat komen voor K2-18b is ook maar de vraag. De planeet staat op 124 lichtjaar van de aarde, dat is te ver om hem van dichtbij te observeren. Toch zullen onderzoekers ongetwijfeld op andere manieren alsnog bewijs proberen te vinden – wordt dus zeer waarschijnlijk vervolgd.

Bronnen: University of Cambridge, The Guardian, BBC

Cover KIJK 6-2025

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."