Is Venus een explosief typetje?

Naomi Vreeburg

07 January 2020 14:00

venus

Aan de hand van een laboratoriumexperiment zouden astronomen meer bewijs hebben gevonden voor vulkanische activiteit op Venus.

Een bijna 5 meter hoge vulkaan prijkt op Venus: Maat Mons, het hoogste exemplaar dat de planeet herbergt. (Zie foto hierboven.) Of deze vulkaan, en zijn soortgenoten op Venus, nog altijd activiteit vertonen, is een vraag die astronomen nog niet hebben kunnen beantwoorden. Een nieuwe studie, gepubliceerd in het vakblad Science Advances, zou hier meer licht op werpen.

Lees ook:

Hotspots

De astronomen hebben voor deze studie gebruikgemaakt van de gegevens die ESA’s ruimtevaartuig Venus Express tussen 2006 en 2014 verzamelde. “NASA’s Magellan missie had al structuren van vulkanen en lavastromen gevonden en ESA’s Venus Express missie vond ‘hotspots’ op in ieder geval één vulkaanstructuur (maar dat kon nog een heet wolkje laag in de atmosfeer zijn)”, laat sterrenkundige Daphne Stam van de TU Delft weten, niet betrokken bij de studie.

Maar hoe oud die hotspot dan moet zijn geweest, bleef een mysterie. “Was het een recente uitbarsting of een van een paar honderdduizend jaar? Of 20 miljoen jaar geleden?”, vraagt Stam zich af. “We wisten dat niet, omdat niet bekend was hoe snel Venus’ gesteentes afkoelen en hoe snel de tekenen verdwijnen die Venus Express had gemeten.”

Hete oven

Dat laatste is nu onderzocht aan de hand van een laboratoriumexperiment. De astronomen bootsten de atmosfeer van Venus na in een ‘oven’ die temperaturen van meer dan 500 graden Celsius kon behalen – iets meer dan de gemiddelde temperatuur van de planeet.

De onderzoekers bestudeerden hoe olivijn, een mineraal dat voorkomt in vulkanisch gesteente, zich gedroeg onder deze omstandigheden. De Venus Express vond, ook in 2014 nog, sporen van olivijn op de planeet. Het mineraal bleek zo snel te reageren tijdens het experiment dat de astronomen schatten dat het olivijn op Venus slechts jaren of misschien wel maanden oud was toen het ruimtevaartuig tekenen ervan ontdekte.

In de woorden van Stam: “Het blijkt dat de tekenen snel verdwijnen. De hotspots van Venus Express waren dus erg recent. En dat is zeer interessant. Er lijken echt actieve vulkanen te zijn op de planeet en de mogelijkheid bestaat om een uitbarsting waar te nemen.”

Nieuwe missie

Mits er natuurlijk een nieuwe ruimtemissie naar Venus op poten wordt gezet, iets wat Remco de Kok van de Universiteit Utrecht wel ziet zitten. De planetaire wetenschapper vindt het een interessante studie, maar geeft aan dat er meer onderzoek nodig is om te kijken of dit verhaal klopt.

Eén van de twijfels die De Kok noemt, betreft de labmetingen zelf. “Deze zijn niet echt onder Venus-achtige omstandigheden gedaan”, zegt hij. “De sterrenkundigen geven wel aan dat hun resultaten overeenkomen met labmetingen die onder betere condities zijn gedaan, maar dit kan een toevalstreffer zijn. Misschien zijn niet alle aspecten van het materiaal dat ze op aarde meten representatief voor materiaal op Venus.”

Genoeg redenen om deze hittepetit weer een keer te bezoeken, toch?

Bronnen: Science Advances, Gizmodo

Beeld: NASA/Jet Propulsion Laboratory

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Space