Astronomen hebben extreem krachtige winden ontdekt die met een snelheid van 33.000 kilometer per uur de evenaar van de exoplaneet WASP-127b teisteren.

Zo’n 9 kilometer boven het aardoppervlak waaien er zeer krachtige winden, vaak nog krachtiger dan orkanen. Deze zogenoemde straalstromen kunnen snelheden van dik 440 kilometer per uur halen. Maar buiten onze planeet kan het nog veel harder waaien. Straalstromen op Neptunus hebben bijvoorbeeld een snelheid van 1800 kilometer per uur, de snelste in ons zonnestelsel.

Maar het kan zelfs nog veel sneller, zo blijkt uit onderzoek van wetenschappers van de universiteit van Göttingen. Op WASP-127b, een grote gasplaneet buiten ons zonnestelsel, halen extreem krachtige winden een snelheid van wel 33.000 kilometer per uur. Nooit eerder hebben wetenschappers zo’n snelle wind gemeten. Dat melden ze in Astronomy & Astrophysics.

Lees ook:

• Op deze nabije exoplaneet regent het zand
• Op deze planeet regent het glas en stinkt het naar rotte eieren

Opgezwollen planeet

WASP-127b werd in 2016 voor het eerst ontdekt, op 520 lichtjaar van de aarde. De exoplaneet (een planeet buiten ons zonnestelsel) staat heel dicht bij zijn moederster en draait daar in slechts vier dagen omheen. De gasreus is ongeveer 30 procent groter dan Jupiter, maar heeft ruim vijf keer minder massa, waardoor hij nogal opgezwollen is en een extreem lage dichtheid heeft.

Sinds zijn ontdekking proberen wetenschappers meer te leren over de exoplaneet en zijn weerpatronen. De Duitse astronomen gebruikten nu de Very Large Telescope (VLT) van de Europese zuidelijke sterrenwacht (ESO) in Chili om de samenstelling van de planeet vast te stellen. Dat deden ze door te meten hoe het licht van zijn moederster door de bovenste atmosfeer van de planeet reist.

Snelste ooit gemeten

Daaruit bleek dat de atmosfeer veel waterdamp en koolstofmonoxide bevat. Maar toen de onderzoekers de snelheid van dit atmosferische materiaal volgden, zagen ze tot hun grote verbazing een dubbele piek. “Dat wijst erop dat een deel van de atmosfeer van deze planeet met hoge snelheid onze kant op beweegt, terwijl een ander deel van ons weg beweegt”, vertelt hoofdonderzoeker Lisa Nortmann. “Dit signaal vertelt ons dat er een zeer snelle straalstroom rond de evenaar van de planeet waait.”

Volgens de onderzoekers blijkt uit de data dat die straalstroom een snelheid van 33.000 kilometer per uur moet hebben. Dat is ongeveer zes keer sneller dan dat de exoplaneet om zijn eigen as draait. “Dit is iets wat we nog niet eerder hebben gezien”, zegt Nortmann. Het is de snelste wind die ooit is gemeten.

Waarom die wind zo krachtig is, weten de onderzoekers nog niet. Waarschijnlijk is de intense straling van de moederster, doordat WASP-127b daar zo dicht omheen draait, de belangrijkste energiebron voor deze winden. Maar er zullen ongetwijfeld nog meer factoren een duit in het zakje doen, zoals temperatuurverschillen en de extreem lage dichtheid van de exoplaneet.

Bekijk hieronder een animatie van de extreem snelle straalstroom op WASP-127b:

Bronnen: Astronomy & Astrophysics, ESO

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!