Mieren die elkaar normaal uitmoorden, blijken vredig samen te leven in één plant. Hoe dat kan? Doordat ze in een soort appartementencomplex wonen.

Sommige planten ‘verhuren’ een soort appartementen aan mieren. Dat is voor allebei gunstig. Recentelijk zagen onderzoekers dat een plant uit het Squamellaria-geslacht bewoond werd door meerdere mierensoorten. Maar de insecten zijn enorm territoriaal; hoe kan het dat er geen dodelijke burenruzies ontstonden? Wetenschappers schrijven in het vakblad Science hoe de planten de rust bewaren.

Lees ook:

• Mieren begonnen kort na dood dino’s schimmel te verbouwen
• Mieren amputeren elkaars poten bij verwondingen en infecties

Iedereen profiteert

Squamellaria-planten groeien op de takken en stammen van bomen in tropische bossen. Ze vormen grote knollen waarin een mierenkolonie kan wonen. In die knollen zitten domatia, veilige ruimtes voor mieren om hun nest te bouwen. De mieren profiteren bovendien van de nectar die de plant produceert.

De mieren betalen een soort huur. Hun stikstofrijke uitwerpselen geven de plant cruciale voedingsstoffen om te kunnen groeien. Daarnaast beschermen ze de plant tegen herbivore insecten, zoals rupsen en kevers. Bovendien verspreiden ze de zaden door die in spleetjes in de schors van een boom te stoppen, waar die kunnen ontkiemen. Zonder mieren zouden de planten hun zaden niet kunnen verspreiden.

Gewelddadig conflict

Recentelijk zagen onderzoekers dat in één knol van Squamellaria wilkinsonii twee kolonies van verschillende mierensoorten woonden. Opmerkelijk, want mieren tolereren buitenstaanders meestal niet. Waarom ontstond er geen ruzie?

Met behulp van een CT-scan maakten ze een digitaal 3D-model van de knol. Daarmee werd duidelijk dat beide domatia compleet van elkaar gescheiden zijn en elk ook een eigen ingang hebben. Ze vonden later knollen met zelfs nog meer verschillende domatia en mierenkolonies.

Toen de onderzoekers een van de muren tussen de twee appartementen wegsneden, kwamen de kolonies opeens met elkaar in contact. Dat veroorzaakte meteen een gewelddadig conflict waarin werkers vochten tot de dood.

Voordeel van meerdere mierensoorten

Het ‘verhuren’ van appartementen die compleet van elkaar gescheiden zijn, is dus een simpele evolutionaire strategie om meerdere kolonies te kunnen huisvesten. Dat kan erg voordelig zijn, bijvoorbeeld omdat mierensoorten verschillende voedingsstoffen leveren of op andere tijden actief zijn, waardoor de plant een groter deel van de dag wordt beschermd tegen herbivore insecten.

Bronnen: Science, Washington University via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!