Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
In de Alpen hebben onderzoekers een ijsmonster genomen dat 12.000 jaar oud is. Het ijs gaat terug tot de laatste ijstijd.
In 1999 beklommen wetenschappers van onder andere de Université Grenoble Alpes in de Franse Alpen de Dôme de Goûter. Die 4307 meter hoge bergtop ligt naast de Mont Blanc. Op de besneeuwde berg zetten de onderzoekers hun boor in het ijs. Ze haalden een veertig meter lange boorkern uit de plaatselijke gletsjer. Die belandde vervolgens in de ijskast. In het ijs is 12.000 jaar geschiedenis vastgelegd, zo blijkt nu.
Lees ook:
Bosbrand in ijs
Het oudste ijs uit het monster is tijdens de laatste ijstijd gevormd, toonde datering door het Desert Research Institute in Nevada aan. Het monster laat zien wat er in de 12.000 jaar daarna zoal door de lucht zweefde. Dagelijks dwarrelt er namelijk van alles neer op de gletsjers in de Alpen. As van bosbranden of vulkaanuitbarstingen, stuifmeel van planten maar ook luchtvervuiling van mensen.
De onderzoekers kunnen het klimaat reconstrueren en het ijs verraadt hoeveel neerslag er viel. En ze zien saharazand en zeezout, wat verklapt hoe de wind waaide. Zo zat er tijdens de ijstijd meer zeezout in de lucht. Dat is een aanwijzing voor sterke westenwind, maar het is ook bekend dat het zout zonlicht weerkaatst, zodat het zorgt voor afkoeling.
7000 jaar geleden kwam in Europa de landbouw op. De bevolking groeide enorm en gebieden werden ontbost, laat het ijs zien. Het Romeinse rijk kwam en ging, de Vesuvius barstte uit en de industrialisatie kwam op gang. Sporen daarvan zijn allemaal terug te vinden in het ijs.
Romeinse vervuiling
Eerder onderzocht hetzelfde instituut al ijs uit Antarctica. Daarin is onder andere verontreiniging met lood te zien uit de Romeinse tijd. De nieuwe studie is interessant omdat het monster midden in Europa genomen is. Deeltjes en druppeltjes in de lucht blijven niet allemaal even lang rondvliegen en komen niet even ver, dus kan een boorkern dichter bij de bron informatiever zijn.
De onderzoekers zijn nog lang niet klaar met hun veertig meter aan ijs. Ze verwachten nog heel wat van de Europese en mondiale geschiedenis af te kunnen lezen aan het ijs. En ze willen het monster gebruiken om te testen hoe accuraat klimaatmodellen zijn. Als een computermodel van het klimaat hetzelfde verhaal vertelt als het gletsjerijs, dan weet je: we zitten op de goede weg.