Picture Perfect: rode spin in de ruimte

Tim Tomassen

03 november 2025 07:00

rode spinnennevel

Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: de Rode Spinnennevel.

Het is weer eens zover. De James Webb-ruimtetelescoop heeft opnieuw een prachtig plaatje geschoten: deze keer van de planetaire nevel NGC 6537, ook wel bekend als de Rode Spinnennevel. Webb onthult details die nog nooit eerder waren gezien.

Lees ook:

Sluier van heet stof

Planetaire nevels ontstaan wanneer middelzware sterren, zoals de zon, het einde van hun leven bereiken. Nadat ze zijn opgezwollen tot een rode reus, werpen ze hun buitenste lagen af en slingeren die de ruimte in, waardoor hun gloeiende kern bloot komt te liggen. Het afgeworpen materiaal verliest elektronen door de uv-straling van de ster, waardoor het gaat gloeien. Planetaire nevels bestaan vaak slechts tienduizenden jaren, wat voor sterrenkundige begrippen erg kort is.

De centrale ster in de Rode Spinnennevel is goed zichtbaar op deze foto, en gloeit net iets helderder dan het web van stoffig gas eromheen. Op eerdere foto’s, die gemaakt waren in het zichtbare lichtspectrum, lijkt de ster zwak en blauw. Webb bekeek de nevel in nabij-infrarood licht en op zijn foto lijkt de ster juist rood. De foto onthult ook een sluier van heet stof rond de ster.

De volledige foto van James Webb. Beeld: ESA/Webb, NASA & CSA, J. H. Kastner (Rochester Institute of Technology).

Botsingen

Hoewel slechts één ster zichtbaar is in het hart van de rode spin, schuilt daar misschien nog een ster. Zo’n kompaan (en zijn zwaartekracht) zou de kenmerkende vorm van de nevel kunnen verklaren.

Webbs nieuwe beeld van de Rode Spinnennevel onthult voor het eerst de volledige omvang van de uitgestrekte lobben, die de ‘poten’ van de spin vormen. Deze lobben, zichtbaar in blauw, worden gevormd door waterstofmoleculen die licht uitzenden.

Uit het centrum van de nevel schieten gasstralen, waarvan er een te zien is als een uitgerekte paarse ‘S’. Dat licht wordt geproduceerd door ijzeratomen die door sterke straling een aantal elektronen zijn kwijtgeraakt. De straal botst op materiaal dat eerder door de ster is uitgestoten; zulke botsingen geven de nevel zijn golvende structuur.

Bron: ESA

Cover van KIJK 1-2026

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."