14 november 2025 09:00
In een academisch ziekenhuis in New York heeft een hersendode man een getransplanteerde varkensnier ontvangen. Twee maanden lang konden artsen de immuunrespons van het lichaam monitoren. Zo’n lange termijn is nog niet eerder voorgekomen.
Chirurgen van het academische ziekenhuis New York University Langone Health hebben recentelijk een varkensnier en -zwezerik getransplanteerd in een hersendode patiënt. De familie van de 57-jarige man gaf toestemming voor het onderzoek. Gedurende 61 dagen konden de artsen waardevolle informatie verzamelen over hoe het lichaam reageert op zo’n xenotransplantatie. Hun bevindingen publiceerden zij in Nature.
“De familie van deze ontvanger was ontzettend genereus”, vertelt Megan Sykes van het Columbia Center for Translational Immunology. Zij schreef mee aan het onderzoek is een van de ontwikkelaars van een nieuwe strategie voor zogeheten xenotransplantaties. “Wat we geleerd hebben is van onschatbare waarde. Dit gaat ons helpen de wetenschap van xenotransplantaties vooruit te helpen.”
Lees ook:
In de zoektocht naar meer donororganen, wordt steeds vaker uitgeweken naar andere diersoorten. Varkens worden als de ideale donordieren beschouwd, omdat de grootte van hun organen, stofwisselingssysteem en immuunsysteem veel lijken op die van mensen. Toch treden er wel vaak complicaties op bij deze xenotransplantaties, omdat het lichaam de dierenorganen afstoot.
Het bestuderen van de immuunrespons van het lichaam gaat beter in hersendode individuen dan in levende mensen, zeggen de onderzoekers. Je kunt dan beter monitoren hoe het immuunsysteem van de ontvanger reageert. Vaak duren zulke onderzoeken één tot twee weken, omdat het de familie is die bepaalt hoelang zo’n onderzoek mag duren. Dat onderzoekers nu twee maanden de tijd kregen, is een unieke gebeurtenis.
“We hebben een ongekend aantal weefsel-, bloed-, en vloeistofmonsters van de ontvanger kunnen afnemen, waardoor we de immunologische veranderingen in de loop van de tijd konden monitoren”, vertelt Sykes. Die informatie helpt weer de slagingskans van xenotransplantaties toe te laten nemen.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief en ontvang elke donderdag het interessantste nieuws uit de wereld van wetenschap en technologie in jouw inbox.
In de methode die Sykes en haar team ontwikkelden, wordt naast het benodigde donororgaan ook de zwezerik (thymus) getransplanteerd. Dit is het orgaan dat T-cellen maakt, en immuuncellen het onderscheid leert maken tussen lichaamseigen- en vreemd weefsel. Het idee is dat het donororgaan dan minder snel wordt afgestoten.
In dierproeven had de aanpak resultaat, en hij leek ook te werken bij de hersendode man. “Onze analyses suggereren dat de getransplanteerde varkenszwezerik de afweerreactie van het immuunsysteem heeft onderdrukt”, vertelt Sykes.
Toch was de transplantatie niet zonder complicaties. Zo begon het lichaam een maand na de de operatie de nier alsnog af te stoten. Maar dat kwam niet door de aanmaak van nieuwe antilichamen, zo bleek uit analyses in het lab. De T-cellen die zich vóór de transplantatie al in het lichaam bevonden, waren verantwoordelijk voor de afstoting. Dit probleem kon worden opgelost door de T-cellen van de hersendode man tijdelijk te elimineren.
De varkensnier had ook een genetische aanpassing nodig om te kunnen functioneren in het menselijk lichaam. Maar die aanpassing was – vergeleken met de donororganen van varkens van andere leveranciers – minimaal. “Na twee maanden functioneerde de nier nog steeds zonder grote complicaties”, aldus Sykes.
Het is eenvoudiger om deze varkensorganen met minimale aanpassingen te produceren. Dat betekent dat de voorraad bruikbare organen in de toekomst groter kan worden.
Bronnen: Nature, EurekAlert!
Beeld: wildpixel/iStock/Getty Images
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
