Voor wetenschapsfilosoof David Peña-Guzmán staat buiten kijf dat mensen niet de enigen zijn die in hun slaap een droomwereld betreden. Hij ziet er bewijs voor bij talloze dieren, van chimpansees tot spinnen. “De interessantere vraag is welke dieren níét dromen.”

In 2019 ging octopus Heidi viral met een filmpje waarin ze van kleur veranderde, van wit naar geel naar donker en terug. Op zichzelf is dat niet zo bijzonder; van octopussen is bekend dat ze hun huidskleur kunnen veranderen om zich bijvoorbeeld te verstoppen voor roofdieren of zelf hun prooien voor de gek te houden. Waarom dit filmpje, gemaakt door maritiem bioloog David Scheel voor de tv-documentaire Nature van de Amerikaanse omroep PBS, dan toch zoveel belangstelling trok? Omdat Heidi van kleur leek te verschieten in haar slaap. Scheel vraagt zich in het fragment af of het zou kunnen dat de octopus droomt.

Met dit voorbeeld opent het boek Wanneer dieren dromen van wetenschapsfilosoof David Peña-Guzmán, dat begin dit jaar in het Nederlands is verschenen. Ook hij was gefascineerd door de beelden van Heidi. Want als andere dieren kunnen dromen, schrijft hij in zijn boek, “wat zegt dit ons dan over wie deze wezens zijn en hoe zij in deze wereld staan?”.

Dromende huisdieren

Veel huisdiereigenaren zullen niet gek opkijken van het idee van dromende zoogdieren: ze zien zelf hun slapende hond en kat misschien weleens gekke bewegingen of geluiden maken, alsof ze allerlei avonturen beleven in hun hoofd.

Ook biologen rapporteren over zulk gedrag, zoals een primatoloog van de Central Washington-universiteit die in de jaren negentig zag dat chimpansees die gebarentaal kenden soms in hun slaap leken te ‘praten’ met hun handen. Maar ook bij andere diersoorten vinden onderzoekers aanwijzingen dat ze dromen, schrijft Peña-Guzmán.

Dit is het begin van het interview met wetenschapsfilosoof David Peña-Guzmán. In KIJK 4/2024 lees je het hele artikel. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Anouk Broersma

Beeld: Shingo_No/Pixabay