In Chili is een gloednieuwe reuzentelescoop in gebruik genomen die een omwenteling in de astronomie teweeg gaat brengen. Door elke drie dagen de hele sterrenhemel in detail vast te leggen, komt het Vera C. Rubin-observatorium talloze onbekende objecten en verschijnselen op het spoor. En hopelijk ontdekken sterrenkundigen dankzij deze kolossale kijker ook eindelijk de ware aard van donkere materie en donkere energie.

Het is een indrukwekkend boodschappenlijstje. Duizenden kometen. 5 miljoen planetoïden. 17 miljard sterren in ons eigen Melkwegstelsel. Elke twee minuten een supernova – een ontploffende ster. Talloze veranderlijke sterren, zwarte gaten en kosmische explosies. Een slordige 20 miljard sterrenstelsels in het heelal. En hopelijk een beter idee van de evolutie en samenstelling van het universum. Het gloednieuwe Vera C. Rubin-observatorium, de meest efficiënte telescoop ooit gebouwd, moet dat de komende tien jaar allemaal gaan opleveren.

Vera Rubin, zoals de telescoop meestal kortweg wordt genoemd, is een kolossaal instrument. Om met nog meer cijfers te strooien: 350 ton staal en glas, in een futuristische behuizing met een diameter van 30 meter. De hoofdspiegel van de telescoop heeft een middellijn van 8,4 meter, de gigantische camera weegt 3 ton en heeft een gevoelige detector van 3,2 miljard pixels. Vanaf een 2700 meter hoge bergtop in Noord-Chili verzamelt Vera Rubin 20 terabyte aan ruwe data per nacht. Ruim tweeduizend astronomen in meer dan dertig landen staan klaar om de resultaten te analyseren.

Op 23 juni zijn de eerste veelbelovende foto’s vrijgegeven. Daarmee staat de sterrenkunde aan het begin van een nieuwe revolutie.

Meer over die revolutie lees je in het volledige artikel in het zomernummer van KIJK. Bestel deze extra dikke editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Govert Schilling

Beeld: Rubinobs/Noirlab/Slac/Nsf/Doe/Aura/P. Horálek