We weten al een eeuw dat ze moeten bestaan, maar we hebben ze nog nooit echt gezien: gravitatiegolven. Het opgewaardeerde experiment Virgo in Pisa moet daar verandering in brengen en zo een volledig nieuwe blik op het heelal werpen.
Sufheid overheerst bij de bushalte voor station Haarlem. Sufheid bij de vier jongemannen om mij heen, omdat ze iets te diep in het glaasje hebben gekeken voordat ze om vier uur ‘s nachts eindelijk uitgeput de bus naar huis hebben opgezocht. Sufheid bij mij, omdat ik net uit bed kom. Want tja, als je op één dag op en neer wil naar Pisa, dan begin je met een nachtelijke rit naar Schiphol.
Maar ik heb graag een halve nachtrust over voor dit tripje. Nee, ik ga geen snelle blik werpen op die ene toren die de gemiddelde Nederlander nooit had gekend als hij gewoon recht was blijven staan. In plaats daarvan mag ik, een eindje buiten Pisa, een bliksembezoek brengen aan een kilometers groot experiment dat binnenkort misschien wel een heel nieuwe manier van kijken naar ons universum mogelijk maakt: Virgo.
Of eigenlijk: Advanced Virgo. Het experiment ‒ van oorsprong een Frans-Italiaans project, maar met een steeds grotere Nederlandse inbreng ‒ heeft namelijk de afgelopen paar jaar stilgelegen voor een flinke upgrade. Nu het eerste deel van de nieuwe hardware is geïnstalleerd en getest, kan Virgo straks verder gaan met zijn jacht op die ene grote prooi: zwaartekrachtsgolven.
De betrokken wetenschappers hebben er alle vertrouwen in dat het dit keer wél gaat lukken. “Als alles meezit, vinden we al in 2016 een signaal, als het tegenzit pas in 2022 of 2023”, zegt natuurkundige Jo van den Brand, terwijl we door het Italiaanse platteland van het vliegveld naar het Virgo-terrein rijden. “Maar ik kan me niet anders voorstellen dan dat we detecties gaan doen.”
Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 11/2015. Dit nummer ligt in de winkel van 22 oktober tot en met 18 november.
Hieronder zie je hoe een van de spiegels van Virgo wordt geïnstalleerd:
Meer informatie:
Beeld: CNRS/IN2P3
