Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: een zeldzaam zeereptiel.

Een team Zweedse wetenschappers heeft voor het eerst de huid van een Plesiosaurus zeereptiel tot in detail kunnen analyseren, dankzij een bijzonder goed bewaard fossiel. Het onderzoek, dat maar liefst 85 jaar na de ontdekking van het fossiel plaatsvond, blijkt het wachten meer dan waard.

Lees ook:

• Dit monster maakte de zeeën in het dinotijdperk onveilig
• Een van de oudste reptielenfossielen blijkt deels namaak
• Van wie is een fossiel?

Herbegraven

Plesiosaurus is een geslacht van uitgestorven zeereptielen dat van 215 tot 66 miljoen jaar geleden in de oceanen zwom. Hoewel er wereldwijd meerdere fossielen van deze soort zijn gevonden, is geen enkel exemplaar zo goed bewaard gebleven als MH7. Dit 183 miljoen jaar oude fossiel bevat namelijk resten van zachte, organische weefsels. Hierdoor konden wetenschappers voor het eerst de microscopische huidstructuur van het reptiel bestuderen.

Dit onderzoek heeft lang op zich laten wachten. Het fossiel werd opgegraven in de buurt van Holzmaden in Duitsland in 1940. Vanwege de Tweede Wereldoorlog werd destijds besloten de vondst veilig op te bergen, door deze te begraven in de tuin van een nabijgelegen museum. Pas tachtig jaar later, in 2020, werd deze voor een tweede keer opgegraven en klaargemaakt voor onderzoek.

Chimaera

Om de huid van het zeereptiel goed te kunnen onderzoeken, moesten de wetenschappers eerst miljoenen jaren aan opgebouwde bodemmineralen van het weefsel verwijderen. Dit deden ze door dunne laagjes van het fossiel te behandelen met puur water en ethanol. Vervolgens bestudeerden ze met onder andere elektronenmicroscopie de structuur van de huid.

Het resultaat was een verrassende mix van weefsels. Terwijl het grootste deel van de Plesiosaurus bedekt werd met een gladde, soepele huid, waren de zijvinnen bedekt met een soort schubben. “Het is een soort fascinerende chimaera, een combinatie van een groene zeeschildpad met schubben en de gladde lederschildpad”, vertelt Miguel Marx, auteur van het onderzoek, in een persbericht van de Zweedse Lund University.

Nieuw en oud

Volgens de wetenschappers gaven de schubben de vinnen extra stijfheid en grip, wat vermoedelijk hielp bij het voortbewegen over de zeebodem. De gladde huid op de rest van het lichaam zorgde waarschijnlijk voor minder weerstand tijdens het zwemmen. “Hoe de plesiosauriërs er aan de buitenkant daadwerkelijk uitzagen, is voor iedereen een raadsel, maar dankzij dit ‘nieuwe’ fossiel hebben we nu een beter idee”, zegt Marx.

Bronnen: Current Biology, New Scientist

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!