Lezer Eke van Leeuwen vraagt zich af of het waar is dat inheemse Noord-Amerikanen die ten strijde trokken een ‘woewoewoe’-geluid maakten, waarbij ze met de platte hand tegen hun getuite lippen sloegen.
Het korte antwoord is: nee, dat heeft geen enkel inheems-Amerikaans volk, voor zover wij konden achterhalen, ooit gedaan. Wel circuleert er online een redelijke verklaring voor het feit dat we dat denken (en bijvoorbeeld acteurs in oude westerns dat doen).
Lees ook:
Europese imitatie
Met je hand tegen je lippen slaan of tikken terwijl je ‘woewoewoe’ roept, is wereldwijd een versimpelde weergave van een geluid dat in het Engels ululation heet (in het Nederlands hebben we er geen officiële term voor). Het houdt in dat mensen, meestal vrouwen, een langgerekte, hoge kreet slaken en tegelijkertijd hun tong en huig snel laten trillen. Je kent het misschien uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten, waar het vaak een uiting van blijdschap is.
Nu leven er bijna zeshonderd inheemse stammen in de Verenigde Staten, en ululation en andere geluiden – gezang, chants, maar ook keel- en borstgeluiden – maken deel uit van hun cultuur. Je hoort ze op (ceremoniële) bijeenkomsten, maar ook in de kreten waarmee ten strijde trekkende stammen zichzelf opzweepten.
Het ligt voor de hand dat de koloniserende Europeanen die strijdkreet hebben gehoord en de ululation met ‘woewoewoe’ hebben nagebootst. Op YouTube staat overigens een verhelderend voorbeeld. In een filmpje uit 1930 (!) imiteren veteranen uit de Amerikaanse Burgeroorlog de rebel yell, de kreet van de ‘opstandelingen’, zoals inheemse Amerikanen toen werden aangeduid. Bekijk die video hieronder. Dan hoor je waarom het voor westerlingen maar een klein stapje naar ‘woewoewoe’ was.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 9/2024.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Margot Reesink
Beeld: Universal History Archive/Getty Images