Een genetisch gemodificeerde schimmel die naar bloemetjes ruikt, doodt de muggen die er op af komen.

Sommige schimmels lokken insecten door te doen alsof ze een bloem zijn. Ze geven dezelfde stoffen af die bloemen ook aanmaken en waar insecten op af komen. Eenmaal aangekomen ontdekt het insect dat er bij de schimmel geen nectar te halen valt. Maar intussen infecteert de schimmel wel het insect. Het dier sterft, de schimmel groeit op het insectenlijk en de cyclus begint opnieuw.

Ook muggen drinken nectar uit bloemen. Ze hebben namelijk meer nodig dan alleen jouw bloed om te overleven. Zou het lukken om een schimmel te maken die muggen lokt en daarna doodt? Dat wilden onderzoekers van de University of Maryland (VS) wel eens proberen. Het is ze gelukt.

Lees ook:

• Zijn bacteriën uit Kreta ons geheime wapen in de strijd tegen muggen?
• Robotvoertuig helpt Dengue-muggen bestrijden in riool

Lekkere schimmelgeur

De entomologen ontdekten dat muggen aangetrokken worden door de stof longifoleen. Dat is een van de moleculen die bloemen van nature aanmaken om insecten te lokken. Ze namen de schimmel Metarhizium pinghaense, die in het wild insecten infecteert. Met DNA-technieken zorgden ze ervoor dat de schimmel longifoleen aanmaakte. De schimmel deden ze in een doosje. De bloemengeur wasemde vervolgens naar buiten. 

De geur trok inderdaad muggen aan. De dieren kropen naar binnen, raakten geïnfecteerd en stierven binnen een paar dagen. In experimenten doodde de schimmel de Aziatische tijgermug, die de ziekte dengue verspreidt, oftewel knokkelkoorts. Ook een Aziatische malariamug trapte in de val, net als de gewone steekmug die we ook in Nederland kennen.

Het nieuwe bestrijdingsmiddel doodde negentig tot honderd procent van de muggen. Het werkte ook als de muggen afgeleid werden door andere geuren die de insecten in de echte wereld tegenkomen, zoals de geur van mensen en van bloemen. 

De schimmel is niet schadelijk voor mensen. Ook longifoleen is ongevaarlijk. Daar komt bij dat de stof afbreekt in de natuur. Voor veel chemische bestrijdingsmiddelen geldt dat niet, die blijven giftig. Insecten zijn resistent geworden voor sommige insecticiden, maar het is erg onwaarschijnlijk dat muggen immuun zullen worden voor de geur van longifoleen. Want dan kunnen ze ook hun eten niet meer vinden. 

Sterven alleen muggen?

Het doosje is zo ontworpen dat vooral muggen naar binnen kruipen. Zou een geïnfecteerde mug vervolgens geen andere insecten kunnen besmetten, waarna ook niet-muggen ten prooi vallen aan de verleidelijk ruikende schimmel? De meeste muggen sterven in het doosje, laten de entomologen weten. En de dieren die naar buiten kruipen en daar overleden, werden snel verorberd door mieren en andere vleeseters zodat de schimmel naar verwachting geen nieuwe cyclus in gaat. Het lijkt dus een handig middel om mensen te beschermen tegen malaria, dengue en andere ziektes die muggen overdragen.

Bronnen: Nature Microbiology, University of Maryland

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

Ga naar de aanbieding!