Een kwart van de Nederlanders wast vlees in de keuken. Maar wetenschappers hebben aangetoond dat je dat beter niet kunt doen, zo schrijft onze columnist Ronald Veldhuizen.

In een van de meest bijzondere interviews die ik ooit heb gezien, bezoekt een cameraploeg het huis van filmster Christopher Walken. Of, specifieker: zijn keuken. Walken pakt een hele kip uit de koelkast en legt ‘m plompverloren in de gootsteen. Dan draait hij de kraan open. Het water gutst over de kip heen. Want, tsja, de kip moet schoon zijn. En belangrijker: bacterievrij.
Meer Columns van Ronald Veldhuizen:
- ‘Mineraliteit heeft geen invloed op de smaak van wijn’
- Trend: citroenwater drinken voor een platte buik. Werkt dat?
Wetenschapsmythes
Walken is zeker niet de enige die dat doet. Een kwart van de Nederlandse huishoudens wast ook vlees in de keuken, ontdekte het Voedingscentrum niet eens zo lang geleden. De een draait de kraan open á la Christopher Walken, de ander mikt het vlees in een bak water met azijn. Zo verzuipen de bacteriën vanzelf. Zou het?
De keuken is een broedplaats voor wetenschapsmythes. Zo kookt een pan met water niet opmerkelijk veel sneller als je er zout aan toevoegt. Ook is het niet waar dat je voedsel van de grond kunt eten zolang het daar minder dan vijf seconden heeft gelegen, wat te kort zou zijn voor microben om zich te hechten. Nee: bacteriën hechten zich acuut aan alles wat ze geschikt lijkt.
Avontuurlijke bacteriën
Dat maakt ook vlees wassen nogal ingewikkeld, schrijven wetenschappers van de Cornell-universiteit in het blad Physics of Fluids. Aan de ene kant plakken de meeste microben zó goed aan vlees dat een spetter water niets uithaalt om het vlees schoon te krijgen. Aan de andere kant zijn er daarnaast avontuurlijke bacteriën die zich makkelijk laten meevoeren met water. En dat geeft een nieuw probleem: ze zitten dan óók in rondspetterende druppels.
Dat dat echt zo werkt, hebben de Cornell-onderzoekers aangetoond met maar liefst acht kippenborsten en slowmotioncamera’s. Op de video’s is goed te zien dat de druppels werkelijk óveral heen spetteren; een beetje zoals dat ook gebeurt bij een man die staand plast in een urinoir en de zogeheten splashback op z’n broek krijgt. De wetenschappers noemen de kipbacteriespetters dan ook chickensplash. En het hele aanrecht ligt er vol mee.
En wat brengt chickensplash? Nou, meer dan alleen Salmonella. Wie tijdens kerst de hele familie bij elkaar hoopt te krijgen en daarnaast de kip wast, verenigt óók hele families aan bacteriesoorten in de keuken: Aeromonas, Pseudomonas, Serratia… allemaal duiken ze op in de Cornell-studie. Als je daarmee geïnfecteerd raakt, is een lichtpuntje misschien dat je er alweer voor oud en nieuw vanaf bent. Al zijn de toiletbezoekjes tussendoor wat minder feestelijk.
Ronald Veldhuizen is wetenschapsjournalist en schrijft onder meer voor de Volkskrant. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Skepter. In deze column prikt hij elke maand een mythe door.
Deze column staat ook in KIJK 1/2025.
Beeld: Detry26/Getty Images
Kip of vlees wassen, doe ik nooit. Vis wel, daar zitten altijd restjes darm inhoud en losse schubben aan. Dat niet gewassen vlees, en dan met name kip wel goed garen. Als er nog rode verkleuringen in of bij de botten zitten, heb je het nog tekort gegaard of gebakken.