Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De eerste hittegolven van het jaar hebben we alweer de rug in Europa, en nog steeds is het in sommige landen bovengemiddeld heet. Volgens nieuw Amerikaans onderzoek komt dat deels door de steeds schonere lucht.
Het klinkt als een slechte grap: luchtvervuiling aanpakken maakt de kans op een hittegolf groter. Toch is dat wel de conclusie van onderzoekers aan de University of Texas at Austin. Het effect is vooral te merken in dichtbevolkte gebieden, zoals steden. Hoe kan dat?
Lees ook:
- Verbeterde luchtkwaliteit kan jaarlijks 250.000 levens redden
- Lekkere geurtjes veroorzaken luchtvervuiling, juist in huis
Aerosolen en hittegolven
Voor de oorzaak van klimaatverandering kijken we vaak naar de uitstoot van broeikasgassen, zoals koolstofdioxide en methaan. Dit onderstrepen de Amerikaanse onderzoekers ook, maar aerosolen hebben volgens hen 2,5 keer meer invloed op het ontstaan van hittegolven.
Aerosolen zijn minuscule deeltjes die door de atmosfeer zweven en vaak na een paar weken weer zijn opgelost. Ze kunnen van nature voorkomen, zoals in een wolk, of door mensen worden uitgestoten, bijvoorbeeld in de vorm van roet.
Als roet neerslaat op sneeuw of ijs, is dat niet goed voor het klimaat. Het zonlicht kan dan niet worden weerkaatst, maar wordt juist geabsorbeerd, waardoor het ijs en de sneeuw opwarmt en smelt.
Maar dat opwarmende effect geldt niet voor alle aerosolen. Sterker nog: o.a. zwaveldeeltjes weerkaatsen juist ultraviolette straling, en hebben daardoor een afkoelend effect. Luchtvervuiling voorkomt op deze manier dat het regionaal opwarmt en steden bezwijken onder een hittegolf.
Minder luchtvervuiling
De onderzoekers brachten de uitstoot van aerosolen vanaf 1920 tot nu in beeld en concludeerden dat een hogere uitstoot gepaard ging met een significant lagere frequentie van hittegolven. Maar sinds landen hun luchtvervuiling aanpakken – met name vanwege de schadelijke gezondheidseffecten – is deze trend juist omgedraaid.
“We wisten al dat de uitstoot van aerosolen de opwarming van de aarde op regionaal niveau onderdrukte, maar de impact van diezelfde onderdrukking op hittegolven in de buurt van stedelijke centra was veel groter dan we hadden verwacht”, vertelt onderzoeker Cameron Cummins.
“Als steden hun uitstoot aanpakken om de algehele gezondheid te verbeteren, zullen ze waarschijnlijk ook vaker worden blootgesteld aan hittegolven”, aldus de onderzoeker.
Hittegolven in West-Europa
Als de uitstoot van aerosolen de komende decennia zo blijft afnemen, verwachten de onderzoekers dat er in 2080 wereldwijd gemiddeld zo’n 110 hittedagen per jaar zijn, in plaats van de huidige 40.
De regio’s die het hardst geraakt gaan worden, zijn Sub-Saharaans Afrika, West-Europa, Zuid-Amerika en en Zuid-Azië. Volgens de onderzoekers kunnen we in delen van West-Europa 40 extra hittedagen per jaar verwachten in de komende 25 jaar.
Geen vrijbrief voor uitstoot
Hoewel het nu misschien klinkt alsof we de lucht moeten gaan vervuilen, is dat niet wat de onderzoekers ons willen meegeven. Hogere niveaus van aerosolen in de lucht zijn ontzettend slecht voor het hart en de longen, en worden gelinkt aan een vroegtijdige dood. In plaats daarvan moeten we ons volgens de wetenschappers aanpassen aan een wereld waarin hittegolven vaker voor gaan komen, zeker in de stad.
Bronnen: Environmental Research Letters, EurekAlert!
Beeld: Marcin Jozwiak/Pexels