Bonk! Oudste kopstootdino ontdekt in Mongolië

Paul Serail

23 september 2025 12:00

twee kopstootdino's in duel

Terwijl de KNVB zich het hoofd breekt over kopballen, ontdekten paleontologen in de Gobiwoestijn een nieuwe dinosoort. De planteneter vocht door kopstoten uit te delen.

Wetenschappers van het Institute of Paleontology in Ulaanbaatar hebben een bijzondere dinosaurus opgegraven. Om te beginnen is het de oudst bekende pachycephalosaurus. Dino’s uit deze groep ramden in gevechten hun hoofden tegen elkaar.

De planteneter leefde 108 miljoen jaar geleden en komt daarmee uit het vroege krijt. Het blijkt om een soort te gaan die nog niet eerder ontdekt was. De dino heeft de naam Zavacephale rinpoche gekregen. Latere pachycephalosauriërs konden ongeveer vier meter lang worden, en twee meter hoog, met een gewicht van 400 kilo. Dat haalde de nieuwe dino bij lange na niet. Het dier werd nog geen meter lang.

Lees ook:

Stenen in de maag

De nieuwe vondst is ook meteen het meest complete skelet van een pachycephalosaurus. Van veel andere kopstootdino’s zijn alleen delen van de schedel ontdekt. Van dit dier zijn ook delen van de poten opgegraven en de staart. Voor het eerst doken ook de handen van een pachycephalosaurus op en zogeheten gastrolieten. Dat zijn stenen die in de maag van het dier gezeten hebben. Ze hielpen bij het verteren van plantaardig voedsel.

Doordat de poten gevonden zijn, konden de paleontologen de leeftijd van de dino schatten. Dat is te zien aan de groeiringen in het bot. Het blijkt om een jonkie te gaan. Hoewel het dier nog niet volgroeid was, had de dino al een verdikt schedeldak. Daar danken de pachycephalosauriërs hun naam aan: pachycephalosaurus betekent zoiets als dino met een dikke kop. 

Wetenschappers hebben geopperd dat de dieren zich verdedigden tegen roofdieren door kopstoten uit te delen, maar dat lijkt niet erg praktisch. Een ander idee was dat de dino’s dankzij de bult op hun hoofd hun lichaamstemperatuur makkelijker konden regelen, maar dat vinden de paleontologen niet erg waarschijnlijk.

Mooie kop

Vermoedelijk vonden pachycephalosauriërs het woest aantrekkelijk wanneer hun partner een mooie bult op zijn of haar hoofd had. De nieuw ontdekte dinosoort had nog niet zo veel versiersels aan zijn kop. Latere kopstootdino’s liepen rond met heel creatief gevormde schedels.

Daarnaast zullen Pachycephalosauriërs de verdikking op hun hoofd gebruikt hebben in onderlinge gevechten, is het vermoeden. Zoals herten dat vandaag de dag nog doen. Dat een jonge dino al een extra stevige schedel heeft, zou erop kunnen wijzen dat de dieren al vroeg begonnen met oefenen. 

Bronnen: Nature, North Carolina State University

Beeld: Masato Hattori

Cover van KIJK 1-2026

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."