Dit onthullen de pootafdrukken van een prehistorische olifant in Spanje

Roeliene Bos

22 december 2025 17:00

Een impressie van hoe Spanje eruit gezien moet hebben tijdens het pleistoceen, met in de achtergrond de Euraziatische bosolifant.

Een impressie van hoe Spanje eruit gezien moet hebben tijdens het pleistoceen, met in de achtergrond de Euraziatische bosolifant.

Een internationaal team van onderzoekers heeft gefossiliseerde pootafdrukken gevonden nabij de Spaanse kustplaats Murcia. Ze zijn zo’n 125.000 jaar oud en vertellen ons meer over de routes die dieren destijds liepen. 

In fossiele duinafzettingen in het zuidoosten van Spanje hebben onderzoekers pootafdrukken gevonden, die aan de Euraziatische bosolifant (Palaeoloxodon antiquus) worden toegeschreven. Deze olifantensoort stierf uit in het laat pleistoceen (129.000 tot 11.700 jaar geleden). De studie brengt de looproutes in kaart van megafauna tijdens het eemien, ook wel bekend als het laatste warme tijdperk in het pleistoceen. 

Lees ook:

Volwassen olifant 

In totaal vonden de onderzoekers bewijs voor vier locaties met gefossiliseerde pootafdrukken. De belangrijkste vondst werd gedaan bij Torre de Cope, een toren aan de kust. Daar vonden de onderzoekers een 2,75 meter lang spoor van een olifantachtige. Het gaat om vier ronde pootafdrukken van 40 tot 50 centimeter in diameter. 

De manier waarop de sporen zijn gevormd, die typisch is voor de manier waarop olifanten lopen, onthulde ook iets over het specifieke exemplaar dat hier langsliep. Naar schatting gaat het om een volwassen Euraziatische bosolifant van meer dan dertig jaar oud, met een heuphoogte van 2,3 meter en een gewicht van zo’n 2,6 ton. 

Rijke fauna  

Zo’n 90 kilometer bij Torre de Cope vandaan ligt Calblanque. Daar zijn sporen van een middelgrote marterachtige gevonden. Het spoor dat dit dier achterliet, is anderhalve meter lang en bestaat uit tien bijna ronde pootafdrukken. De afdrukken zijn gerangschikt in paren, wat de onderzoekers het idee geeft dat het dier zich langzaam voortbewoog in de buurt van een waterbron. 

Ze vonden in deze regio ook een geïsoleerde voetafdruk van tien bij acht centimeter van een hondachtige. In de afdruk zijn de klauwen ook zichtbaar. Wellicht hielden in deze regio roofdieren zich schuil in de bossen, zoals wolven. 

Daarnaast vonden ze nog afdrukken die mogelijk van edelherten (Cervus elaphus) afkomstig zijn. Ze liepen richting het westen, wat erop duidt dat ze door de duinen en het struikgewas liepen. 

Betekenis van de dierensporen 

Alles bij elkaar genomen, stellen de onderzoekers voor dat we hier te maken hebben met een ecologische kustcorridor – een route die gelopen werd tijdens de seizoensgebonden migratie en het Mediterraanse bos verbond met de stranden. 

Dat er mogelijk een corridor bestond voor megafauna bij de kust van Murcia, zegt ook iets over de rol die het Iberisch Schiereiland speelde in het pleistoceen. Dit gebied heeft mogelijk dienst gedaan als een toevluchtsoord voor flora en fauna, en bood grote zoogdieren als olifanten een oversteekplaats. 

De onderzoekers leggen ook een link met de routes die de olifanten liepen en de plekken waar neanderthalers leefden. Die twee overlappen namelijk. Daarom is de hypothese dat de kustregio, met zijn rijke grondstoffen en overvloed aan zoogdieren om op te jagen, een ideale plek was de neanderthaler.

Bron: Quaternary Science Reviews

Beeld: Jan van der Made, Juan José Rodríguez-Alba, Juan Antonio Martos, Jesús Gamarra, Susana Rubio-Jara, Joaquín Panera & José Yravedra/Wikimedia Commons

Cover van KIJK 1-2026

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

Reageren? Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."