Onderzoekers zien een trend waarbij we door klimaatverandering steeds vaker hagelstenen zo groot als golfballen in Europa hebben.

Wie ooit op de fiets is overvallen door een hagelbui weet: zelfs hagelstenen van een paar millimeter kunnen al pijn doen. Maar onderzoekers uit Duitsland toonden aan dat we in Europa steeds vaker stormen hebben met enorm grote hagel – stenen met een diameter groter dan vijf centimeter. Vooral Noord-Italië heeft het zwaar te verduren. Hierover schrijven de wetenschappers in Research Square.

Kostbaar

Stormen met hagelstenen kunnen heel veel schade veroorzaken. In de Verenigde Staten komen die vaak voor, en dat kost het land jaarlijks maar liefst tussen de 8 en 14 miljard dollar. Dat is net zo’n financiële klap als bij orkanen die aan land gaan. De echte hotspot voor hagelbuien is Noord-Argentinië, waarbij gemiddeld eens in de twee jaar hagelstenen van meer dan 5 centimeter naar beneden storten. Er geldt: hoe groter de hagelsteen, hoe meer verwoesting.

Duitse onderzoekers hebben nu met een statistisch model een wereldwijde database gemaakt om alle enorme hagelbuien tussen 1950 en 2023 in kaart te brengen. Daaruit blijkt dat op het zuidelijk halfrond de aantallen een beetje zijn verminderd, maar op het noordelijke halfrond drastisch zijn gestegen. In het zuiden van Duitsland zijn ze bijvoorbeeld tegenwoordig vaker meetbaar. En ook in Nederland hebben we sporadisch last van grote hagelstenen.

Lees ook: Kunnen hagelstenen dodelijk zijn?

Records

Maar Noord-Italië is kampioen, daar zijn de laatste jaren zelfs records verbroken. In juli 2023 werd in het dorpje Azzano Decimo een hagelsteen gemeten met een diameter van 19 centimeter. Dan spreken we niet meer van golfballen – zelfs tennisballen komen niet in de buurt. Het is eerder vergelijkbaar met een kleine voetbal. En die evenaarde bijna het wereldrecord uit 2010, dat staat op 20,3 centimeter, gemeten in de Amerikaanse staat South Dakota.   

Door de temperatuurstijging op aarde zullen er steeds hevigere stormen zijn, die meer water bevatten. Het voorkomen van zulke grote hagelstenen staat sterk in verband met die stijging, en wordt vooral gestimuleerd door een toename van instabiliteit en luchtvochtigheid. Die instabiliteit verwijst naar de neiging van warme, vochtige lucht om snel op te stijgen – wat leidt tot neerslag. In Zuid-Amerika is de luchtvochtigheid en instabiliteit meer richting zee verplaatst, wat de kleine daling in aantallen verklaart.

Temperatuur is niet de enige factor die bijdraagt aan de instabiliteit en de intensiteit van onweersbuien, maar de wetenschappers zien wel een heel sterke samenhang. Dus met de opwarming van de aarde zullen deze hagelknotsen in Europa geen uitzondering meer zijn.

Bronnen: Research Square, New Scientist

Beeld: AndreiStroca/Pixabay

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!