Mocht je het nog niet gevoeld hebben: het is koud buiten. En dat merk je ook aan je lichaam. Je moet sneller plassen en krijgt koude voeten, waardoor je niet kunt slapen. Maar hoe komt dat?

Waarom hebben vrouwen het altijd kouder dan mannen?

Volgens Mike Tipton, professor menselijke fysiologie aan de Universiteit van Portsmouth, zijn daar verschillende redenen voor. Om te beginnen, zo stelt Tipton, hebben vrouwen hun vetvoorraad beter verdeeld (geen grapjes, heren), waardoor ze efficiënter met hun geproduceerde lichaamswarmte omgaan. Nare ‘bijwerking’ daarvan is dat er minder bloed naar de ledematen stroomt en daardoor hebben vrouwen het kouder. Hoe koud we ons voelen, wordt namelijk grotendeels bepaald door de temperatuur van onze ‘uiteinden’.

En dan zijn er nog de hormonen. Die zorgen ervoor dat de lichaamstemperatuur na de eisprong ongeveer één graad lager ligt dan normaal. Verder gaat bij beide seksen de interne kachel lager als we gaan slapen en ook dat gebeurt bij vrouwen sneller en nadrukkelijker dan bij mannen.

Waarom moet je sneller plassen als het koud is?

Als het koud is, probeert je lichaam warmte vast te houden door de bloedvaten in huid en ledematen samen te trekken. Daardoor loopt de bloeddruk dieper in je lichaam op en de nieren, de ‘drukregelaars’, proberen die te verlagen door meer water aan het bloed te onttrekken. En dat zorgt dan weer voor een hogere urineproductie.

Waarom kun je niet met koude voeten slapen?

Het is inderdaad moeilijk om met koude voeten in slaap te vallen, zegt thermofysioloog Hein Daanen (Vrije Universiteit Amsterdam). “Als je gaat slapen, komt er een herverdeling van warmte in je lichaam”, vertelt hij. “Dat kun je heel mooi meten. Je ziet bijvoorbeeld dat de temperatuur binnenin je lichaam iets daalt, terwijl je vingers en tenen warmer worden.” Als je koude voeten hebt, dan lukt die herverdeling van warmte blijkbaar niet goed. Je lichaam weigert dan om in slaap te vallen. Waarom is onze temperatuurverdeling ’s nachts eigenlijk anders?

“Overdag proberen we onze kerntemperatuur – de temperatuur binnenin onze romp en ons hoofd – zo constant mogelijk te houden, zodat de hersenen en andere organen zo goed mogelijk functioneren”, antwoordt Daanen. “Maar ’s nachts is die controle wat minder strikt. Dan is juist de temperatuur van de huid wat hoger.” Waarom dat zo is, is niet zeker. “We zien wel dat mensen die te weinig slaap krijgen soms huidproblemen ontwikkelen.”

Daanen vertelt over experimenten bij ouderen om te zien of die makkelijker in slaap vallen met een betere temperatuurverdeling. “De onderzoekers gebruikten daarvoor speciale pyjama’s waar warm water doorheen stroomde, zodat ze de warmteverdeling van plek tot plek konden aanpassen. Dat bleek inderdaad goed te werken.” Voor Ronald heeft Daanen een andere tip: “Zorg dat je al warme voeten hebt voordat je naar bed gaat.” Slapen met twee paar sokken aan is natuurlijk ook een optie.

Tekst: André Kesseler, Diana de Veld

Beeld: Getty Images

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze special geven we antwoord op 178 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.