Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Drones vingen de druppels uit de spuitgaten van walvissen. Die druppels bevestigen dat er epidemieën door walvispopulaties kunnen razen.
Zo om de paar jaar is het raak. Dan strandt er een grote groep walvisachtigen. De laatste keer was in de zomer van 2023, toen 55 grienden aanspoelden in Schotland. Hoewel het vaak lastig is om de precieze oorzaak te achterhalen, kan het virus Cetacean morbillivirus (CeMV) een rol hebben gespeeld.
Dat het virus hardnekkig circuleert in de lucht boven de Atlantische Oceaan en Noordelijke IJszee is nu voor het eerst vastgesteld dankzij drones. Biologen van het King’s College London en Nord University publiceerden er een artikel over in BMC Veterinary Research.
Lees ook:
- Groenlandse walvissen worden ouder dan elk ander zoogdier – wat is hun geheim?
- Urine van walvissen blijkt enorm belangrijk voor de oceaan
- Kajakker in Chili opgeslokt door bultrug. Kan een walvis een mens doorslikken?
Longontsteking
CeMV is een zeer besmettelijk virus voor walvissen (vergelijkbaar met mazelen voor de mens). Het slachtoffer kan een zware long- en hersenontsteking krijgen, terwijl het immuunsysteem wordt onderdrukt.
Hoe hoog het sterftecijfer onder de dieren is, is niet duidelijk. Wel is het virus gelinkt aan diverse massastrandingen in het verleden en kan het walvispopulaties ontwrichten. Vandaar dat monitoring ervan zo ontzettend belangrijk is, zeker bij de bedreigde soorten.
Spray opvangen
Nu is er dus een nieuwe methode gevonden om de aanwezigheid van het virus te meten. Drones werden uitgerust met steriele labschaaltjes. Daarmee konden de druppels die de walvissen uit hun spuitgat sprayen worden opgevangen.
Dit deden de onderzoekers bij bultruggen, potvissen en vinvissen op verschillende locaties, waaronder nabij IJsland, Noorwegen en de Kaapverdische Eilanden. Naast ademmonsters namen ze ook samples van de huid en van een orgaan (van een gestrande griend). Ten slotte volgden de laboratoriumtesten.
Virusfeestje
Uit die testen bleek dat diverse bultruggen het dodelijke virus bij zich droegen, evenals een potvis in slechte gezondheid en de gestrande griend. In dat laatste geval is de kans groot dat het dier daadwerkelijk overleed aan de gevolgen van de CeMV-infectie.
De onderzoekers maken zich nu zorgen. Vooral tijdens de wintermaanden komen vaak grote groepen walvissen én ook zeevogels samen om te eten. Dat moet een ‘feestje’ voor het virus zijn met al die sprayende dieren die elkaar op deze manier kunnen aansteken.
“Onze prioriteit is het blijven gebruiken van deze methoden voor langetermijnmonitoring, zodat we kunnen begrijpen welke factoren van invloed zijn op de walvisgezondheid de komende jaren”, vertelt onderzoeker Helena Costa in een persbericht.
Bronnen: BMC Veterinary Research, King’s College London via EurekAlert!
Beeld: Lee Jaffe, CC BY-NC-SA 2.0