Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Als je in de sauna zit en iemand gooit water op de hete stenen zodat er een wolkje stoom ontstaat, dan voel je een golf van warmte. Waar komt die vandaan?
Deze vraag heeft een verrassend antwoord. In de sauna is de luchttemperatuur zo rond de 90 graden Celsius. Dat we het daar überhaupt uithouden, is te danken aan de slechte warmtegeleiding van lucht, die de hitte maar mondjesmaat aan onze huid doorgeeft, en aan de warmteafvoer door verdamping zodra we gaan transpireren.
Lees ook:
Condensatiewarmte
Maar waar komt die golf van warmte ineens vandaan? Natuurlijk kunnen we een paar oorzaken verzinnen, zoals de hete stoom van 100 graden Celsius die de lucht wat warmer maakt. Maar het verrassende antwoord is: die warmtepuls wordt voornamelijk veroorzaakt door de condensatiewarmte van waterdamp die condenseert op onze huid. Dat klinkt gek.
We zijn gewend aan verdamping vanaf onze huid. Logisch: onder normale omstandigheden is onze huid warmer dan de omgeving. Maar in de sauna is dat omgekeerd: de huid is nu plotseling de koudste plek. Hoe koud? Iets meer dan 37 graden Celsius, want onze buitenkant wordt een beetje opgewarmd door contact met de hete lucht. Metingen in Finse sauna’s geven een huidtemperatuur van 43 graden Celsius. En dat is kouder dan wat dan ook in de sauna. Bijna alles is rond de 90 graden Celsius, ook de houten bank waarop we zitten.
Is die 43 graden Celsius voldoende koud om condensatie te veroorzaken? Jazeker. Hoewel de relatieve vochtigheid in de hete saunalucht normaal maar een paar procent is, wordt dat een stuk hoger bij het opgooien van water. Ze komt dan makkelijk boven de 10 procent. En dan is condensatie op de huid onvermijdelijk.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 8/2020.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar [email protected].
Tekst: Jo Hermans
Beeld: iStock/Getty Images