Vandaag in 1948: Noord-Korea wordt opgericht

KIJK-redactie

09 September 2024 07:00

Noord-Korea Kim Il-sung

De Noord-Koreaanse leider Kim Il Sung (rechts) en de Chinese premier Zhou Enlai (links) zwaaien naar de menigte na aankomst in Beijing voor een staatsbezoek in 1958. Beeld: Bettmann/Getty Images.

Op 9 september 1948 werd de Democratishe Volksrepuliek Korea (Noord-Korea) opgericht, onder leiding van Kim Il-sung.

Nadat de Tweede Wereldoorlog in augustus 1945 ook in Azië voorbij was, werd het door Japan geannexeerde Keizerrijk Korea opgedeeld in twee delen. Het noordelijke deel zou onder controle komen te staan van de Sovjet-Unie en het zuidelijke deel onder controle van de Verenigde Staten. Het plan was om de twee zones later te verenigen tot een onafhankelijk Korea.

Als scheidslijn werd de 38ste breedtegraad gekozen, een keuze die in slechts 30 minuten werd gemaakt. Die haastklus bleek een recept voor ellende. Van vereniging was al snel geen sprake meer en in beide delen werd een regering gevormd die claimde de enige legitieme regering van Korea te zijn.

Obscure communist

De Russen wilden dat het noorden een communistische leider zou krijgen. Dat bleek een ingewikkelde zoektocht maar na een paar dagen werd de obscure communist Kim Il-sung uit een legerkamp geplukt. Hij had tegen de Japanners gevochten met een kleine, door Chinese communisten geleide groep. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij opgenomen in het Rode Leger, waar hij weinig indruk had gemaakt.

Er waren heel veel strijders zoals Kim, de meesten heldhaftiger en beter opgeleid. Maar de Russen wilden juist iemand zonder veel eigen verdiensten die gemakkelijk te manipuleren zou zijn. Kim leek de perfecte man. Op 14 oktober 1945 werd hij als oorlogsheld en Grote Leider aan het Koreaanse volk gepresenteerd.

Autoritaire eenpartijstaat

Begin 1946 begon de regering van Kim met gedwongen communistische landhervormingen en nationaliseerde hij grote industrieën die in Japanse handen waren geweest. Naar Sovjetvoorbeeld zette hij jarenplannen op om de economie te laten groeien. Tegenstanders werden meedogenloos vervolgd en al snel verscheen er nog maar één krant. De lokale afdelingen van de Volksrepubliek werden samengevoegd onder de Noord-Koreaanse Arbeiderspartij. Lidmaatschap van die partij gaf de arme Koreaanse boerenbevolking status, landbouwgrond en politieke mogelijkheden. De aanhang van de partij groeide dan ook snel.

Zo werd Noord-Korea binnen een jaar na de Japanse capitulatie een autoritaire, communistische eenpartijstaat met een krachtige leider en sterke economische groei. In het zuiden was juist een paranoïde en al even autoritaire politiestaat bezig het communisme genadeloos te onderdrukken.

Oorlog in de lucht

Zowel de Russen als de Amerikanen verloren langzaam grip op Korea. Toen deze grootmachten in januari 1946 publiek lieten weten alsnog naar een gezamenlijk bestuur van Korea te streven, barstte er zowel in het noorden als het zuiden massaal protest uit.

De VS legden de Koreaanse kwestie neer bij de Verenigde Naties. Die benoemde een commissie die vrije verkiezingen moest organiseren over de toekomst van heel Korea. Maar omdat de Sovjet-Unie de commissie niet erkende, werden de verkiezingen alleen in het zuiden gehouden. Anticommunist Syngman Rhee won met overgrote meerderheid. Op 15 augustus 1948 werd de Republiek Korea uitgeroepen met Rhee als president. Als reactie riep Kim op 9 september in het noorden de Democratische Volksrepubliek Korea uit. Het gevolg: de spanningen namen eerder toe dan af. Er hing oorlog in de lucht.

Deze gratis longread gaat dieper in op het ontstaan van Noord- en Zuid-Korea.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Vandaag in...