Er zijn door de jaren heen menig wat discussies ontstaan over de uitspraak van vanille. Wat is de juiste manier?

Er zijn twee opties: ‘vanieje’ (dan rijmt het op ‘knieën’ zonder de eind-n) en ‘vanielje’ (rijmend op ‘viel je’). Beide uitspraakmogelijkheden zijn goed, maar ‘vanieje’ wordt als iets netter ervaren. Dit geldt ook voor medaille en bouillon.

Dat er twee opties zijn, komt door de geschiedenis van het woord. Vanille gaat terug op het Latijnse vagina. Wat heeft dat zoete spul met vrouwelijke genitaliën te maken? Vagina betekende in het klassiek Latijn zoiets als ‘omhulsel’, bijvoorbeeld een schede om je zwaard in te doen. Onder andere in het Spaans kreeg het later de betekenis ‘peul’ of ‘schil’ – dat zijn tenslotte ook omhulsels. De vruchten van de vanilleplant zien eruit als peulen, en voilà, de Spaanse naam vainilla was geboren. In het Frans werd dat vanille.

Het Nederlands leende het woord eind zeventiende eeuw uit het Frans. De dubbele l werd destijds uitgesproken als een soort lj-klank, en vanille klonk dus als ‘vanielje’. De ‘vanieje’-variant is nieuwer en gebaseerd op het moderne Frans, waarin de ll klinkt als ‘j’. In België is trouwens een derde uitspraak gebruikelijk: voor Vlamingen rijmt ‘vanille’ op ‘dille’. Die uitspraak volgt de Nederlandse spellingswetten: een dubbele l klinkt gewoon als een l.

 Loading ...

Lees ook:

• Waarom spreek je Wednesday uit als ‘Wensday’?
• Wat is het verschil tussen ‘niet te onderschatten’ en ‘niet te overschatten’?

Deze vraag kon je vinden in KIJK 5/2025.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Sterre Leufkens

Beeld: Diana Miller/Getty Images