Onderzeeër ontdekt rijke ecosystemen met vreemde zeedieren in de diepste delen van de oceaan

Tim Tomassen

31 juli 2025 15:00

schelpdieren in diepzee

De onderzoekers ontdekten onder andere deze schelpdieren in diepe troggen. Beeld: Institute of Deep-sea Science and Engineering, CAS (IDSSE, CAS).

Een onderzeeër daalde af naar de diepste delen van de oceaan, ruim 9500 meter diep, en trof daar verrassend diverse ecosystemen aan met allerlei diersoorten.

Chinese onderzoekers daalden met de onderzeeër Fendouzhe af naar een diepte van meer dan 9500 meter. Daar ontdekten ze verrassend diverse ecosystemen met vreemde dieren die hun energie halen uit chemische stoffen die uit de zeebodem sijpelen. Nooit eerder zijn zulke rijke ecosystemen op zo’n grote diepte aangetroffen. De onderzoekers publiceerden erover in Nature.

Lees ook:

Chemosynthese

Veel leven op aarde is afhankelijk van de energie van de zon. Planten en sommige microben zetten CO2 en water met behulp van zonlicht om in suiker: fotosynthese. En veel dieren maken daar direct (door het eten van planten) of indirect (door het eten van herbivoren) gebruik van. Maar in de diepste delen van de oceaan is geen straaltje zonlicht te vinden. Toch is ook daar leven. Organismen op zulke dieptes zetten vaak chemische stoffen om in energie: chemosynthese. Ze gebruiken daarvoor bijvoorbeeld waterstofsulfide en methaan die uit de oceaanbodem lekken.

Er is al eens eerder leven aangetroffen op de bodem van de diepste troggen, zelfs op bijna 11 kilometer diepte. Maar vaak ging het dan om alleen micro-organismen of slechts enkele diersoorten. Wat de onderzoekers nu zagen, waren rijke ecosystemen die prima lijken te gedijen in de extreme omstandigheden.

De onderzoekers hebben deze samengestelde afbeelding gemaakt van hun onderzeeër in een diepe oceaantrog
De onderzoekers hebben deze samengestelde afbeelding gemaakt van hun onderzeeër in een diepe oceaantrog. Beeld: Institute of Deep-sea Science and Engineering, CAS (IDSSE, CAS).

‘Baanbrekend’

De onderzoekers doken in totaal 23 keer naar dieptes tussen de 5800 en 9533 meter in zowel de Aleoetentrog als Koerilentrog. De ecosystemen die ze daar aantroffen werden gedomineerd door kokerwormen van 20 tot 30 centimeter lang en tweekleppigen, weekdieren met een schelp waarvan beide helften grofweg elkaars spiegelbeeld zijn. Beide dieren lijken energie te halen uit chemosynthese.

Verder zagen de onderzoekers ook ‘matten’ van bacteriën die leken op sneeuw; ook deze organismen halen hun energie uit chemische reacties. Volgens de onderzoekers zijn deze ecosystemen “de diepste en meest uitgebreide chemosynthetische gemeenschappen die bekend zijn”.

Kokerwormen en 'bacteriematten'
Kokerwormen en ‘bacteriematten’ (wit). Beeld: Institute of Deep-sea Science and Engineering, CAS (IDSSE, CAS).

“Wat onze ontdekking zo baanbrekend maakt, is niet alleen de grote diepte, maar ook de verbazingwekkende overvloed en diversiteit van het chemosynthetische leven dat we hebben waargenomen”, zegt geochemicus Mengran Du, een van de onderzoekers, tegen persbureau Reuters. “In tegenstelling tot geïsoleerde groepen organismen, gedijt deze gemeenschap als een levendige oase in de uitgestrekte woestijn van de diepzee.”

Bekijk video’s die de onderzoekers maakten tijdens hun duiken:

Op meer plekken

Ze troffen daarnaast ook dieren aan die niet aan chemosynthese doen, waaronder zeeanemonen, zeekomkommers en slurfwormen. Zij voedden zich voornamelijk met dode organismen die naar de zeebodem zinken.

Volgens de onderzoekers laat deze studie zien dat leven zelfs kan floreren in de meest extreme omstandigheden op aarde. Ze verwachten daarom dat ook op andere plekken in de diepzee veel rijkere ecosystemen zijn te vinden dan gedacht.

Vorig jaar vonden onderzoekers voor het eerst dieren die onder de zeebodem leven, maar dan wel op ‘slechts’ 2500 meter diepte. Over die ontdekking lees je hier meer.

Bronnen: Nature, Reuters, BBC

Cover_KIJK_9_2025_website

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."