Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Een sterrenstelsel dat miljarden lichtjaren van de aarde staat, bevat mogelijk het zwaarste zwarte gat dat we ooit hebben gezien.
Op 5 miljard lichtjaar afstand van de aarde, in een van de grootste sterrenstelsels die we kennen, bevindt zich mogelijk het zwaarste zwarte gat dat wetenschappers ooit hebben gemeten. In het vakblad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society schrijven onderzoekers dat het zwarte gat 36 miljard keer zoveel massa heeft als onze zon – daarmee is het grofweg tienduizend keer zwaarder dan het zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel.
Een kleine disclaimer: het is niet mogelijk om met honderd procent zekerheid te zeggen dat het zwarte gat daadwerkelijk de zwaarste is, want metingen – zowel die van deze als die van andere gaten – bevatten vaak grote foutmarges. Maar hij behoort volgens de onderzoekers in ieder geval tot de top tien.
Lees ook:
- Astronomen vinden een zwart gat dat natuurwetten lijkt te overschrijden
- Astronomen detecteren de grootste botsing tussen twee zwarte gaten ooit
Twee metingen combineren
Het zwarte gat bevindt zich in het centrum van een van de grootste sterrenstelsels die we kennen, LRG 3-757. Het stelsel heeft dusdanig veel zwaartekracht dat het de ruimtetijd vervormt en het licht van een sterrenstelsel in de achtergrond ombuigt tot een hoefijzervormige Einsteinring.
Eerdere studies suggereerden al dat er een gigantisch zwart gat in het centrum moest zijn, maar het was nog niet gelukt om de massa daarvan te bepalen. Dat is op zo’n enorme afstand namelijk erg lastig. Toch is het de onderzoekers van de nieuwe studie nu wel gelukt. Ze keken daarvoor naar de effecten die het zwarte gat heeft op zijn omgeving.
Het team heeft gemeten hoe snel sterren in het centrum van het sterrenstelsel bewegen, want hun snelheid is afhankelijk van de massa van het zwarte gat. Daarnaast keken de onderzoekers hoeveel licht werd afgebogen door de zwaartekracht van het zwarte gat. Door deze twee metingen te combineren, lukte het de onderzoekers om een schatting te maken van de massa.
Verschillende zwarte gaten smolten samen
Het is volgens de astronomen geen toeval dat dit gigantische zwarte gat zich in zo’n enorm sterrenstelsel bevindt. Wanneer stelsels groeien, kan namelijk veel materiaal in het centrale zwarte gat terecht komen.
Bovendien is LRG 3-757 waarschijnlijk zo groot geworden doordat hij is samengesmolten met andere sterrenstelsels in de regio. “Het is aannemelijk dat alle superzware zwarte gaten die oorspronkelijk in de omliggende sterrenstelsels aanwezig waren, nu ook zijn samengesmolten tot het ultrazware zwarte gat dat we hebben gedetecteerd”, zegt onderzoeker Thomas Collett in een persbericht.
De onderzoekers willen hun methode nu gaan loslaten op data van de Europese Euclid-ruimtetelscoop om nog meer superzware zwarte gaten te ontdekken.
Bronnen: Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, RAS, New Scientist