Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Een vleesetende haai zonder sterke tanden zal niet erg succesvol zijn. Daarom is het zorgwekkend dat haaientanden aangetast lijken te worden door de verzurende oceanen.
Haaien verliezen relatief makkelijk een tand. Maar dat is geen probleem, er groeien constant nieuwe terug. Zo zijn de roofvissen verzekerd van een bek vol scherpe tanden. Dat is belangrijk, want die tanden zijn cruciaal bij het vangen van prooien.
Ondanks de mogelijkheid om tanden terug te groeien, lopen haaien het risico om hun dodelijke wapens te verliezen. De verzuring van de oceanen tast namelijk de tanden aan, waardoor ze brozer worden en eerder breken. Dat schrijven Duitse onderzoekers in Frontiers in Marine Science.
Lees ook:
Geavanceerde wapens
“Haaiengebitten zijn weliswaar samengesteld uit sterk gemineraliseerde fosfaten, maar in toekomstige scenario’s van oceaanverzuring zijn ze toch kwetsbaar voor corrosie”, zegt onderzoeker Maximilian Baum in een persbericht. “De tanden zijn geavanceerde wapens die zijn ontworpen om vlees te snijden, niet om oceaanverzuring te weerstaan. Onze resultaten tonen aan hoe kwetsbaar zelfs de scherpste wapens van de natuur kunnen zijn.”
De zuurtegraad wordt weergegeven in pH-waarden: hoe lager, hoe zuurder. De oceanen hebben momenteel een gemiddelde pH-waarde van 8,1. Maar ze worden zuurder doordat ze veel van de CO2 opnemen die mensen uitstoten. Naar verwachting daalt de pH-waarde rond het jaar 2300 tot 7,3 – dat betekent dat de oceanen dan tien keer zuurder zullen zijn dan nu.
Extra bedreiging
De onderzoekers hebben gekeken welk effect zulk zuur water op haaientanden heeft. In een aquarium verzamelden ze zestien onbeschadigde, afgeworpen tanden van zwartpuntrifhaaien. Vervolgens legden ze acht daarvan in een tank met pH 8,1 en de andere acht in een tank met pH 7,3.
Na acht weken bleken de tanden in het zuurdere water ongeveer twee keer zoveel schade te hebben opgelopen. Zo zaten er scheuren en gaten in en was de structuur aangetast, waardoor de tanden brozer waren en makkelijker afbraken.
Tandproblemen zouden een extra bedreiging kunnen vormen voor haaien, die het toch al moeilijk hebben. Momenteel is het door overbevissing bijvoorbeeld lastig om genoeg prooien te vinden. Bovendien belanden ze zelf ook geregeld in de netten van vissers.
Automatisch schade
De onderzoekers benadrukken overigens dat ze alleen hebben gekeken naar afgeworpen tanden. Mogelijk hebben haaien reparatiemechanismen die de effecten van verzuring (deels) tegengaan. “Levende haaien zouden beschadigde tanden mogelijk sneller kunnen herstellen of vervangen, maar de energiekosten hiervan zouden in verzuurde wateren waarschijnlijk hoger zijn”, zegt onderzoeker Sebastian Fraune.
Zwartpuntrifhaaien moeten met hun mond open zwemmen om adem te kunnen halen. Hun tanden worden dus continu blootgesteld aan water. Als dat water te zuur is, zullen de tanden dus automatisch schade oplopen. “Zelfs een lichte daling van de pH-waarde kan gevolgen hebben voor gevoelige soorten met een trage tandvernieuwing, en de effecten van verzuring kunnen in de loop van de tijd steeds verder ophopen”, zegt Baum. Het is volgens de onderzoekers daarom belangrijk dat we onze CO2-uitstoot verminderen om te voorkomen dat de oceanen te veel verzuren.
Bronnen: Frontiers in Marine Science, Frontiers via EurekAlert!