Schedel van beer duidt op arena-gevechten

Paul Serail

09 september 2025 15:00

beer

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Bij een Romeins amfitheater in Servië is de schedel van een beer gevonden. Het dier heeft waarschijnlijk gevochten in de arena – met een mens.

Romeinen hielden wel van een gevecht. Ze lieten, ter vermaak, mensen met elkaar vechten. Naast deze gladiatoren waren er ook zogeheten ‘bestiarii’ die het opnamen tegen dieren, zoals leeuwen, beren en stieren. Maar ook tegen olifanten en nijlpaarden. 

Althans, we kennen dit entertainment vooral van afbeeldingen en uit teksten. Archeologisch bewijs ervoor is schaars. Maar een schedel van een zes jaar oude bruine beer – die zo’n 1700 jaar geleden stierf – zou daar verandering in brengen. Het fossiel is gevonden bij de opgraving van een amfitheater in Servië.

Hoofdwond

Er waren twee soorten bestiarii: mensen die veroordeeld werden tot een optreden in de arena en mensen die er hun beroep van hadden gemaakt. De eerste groep kreeg geen wapens en behoorde de show niet te overleven. De tweede groep werd wel uitgerust met wapens. Deze ‘professionals’ beeldden de overwinning van de mens op de natuur uit en het idee was dan ook dat zij in leven bleven.

De beer, een mannetje, is mogelijk door een bestiarius met een speer geraakt, opperen de onderzoekers. Dit leverde hem een hoofdwond op, die later geïnfecteerd raakte, zo laat de schedel zien. Het betekent dat het dier het gevecht overleefde, om daarna alsnog te bezwijken aan de infectie. 

De tanden van de beer zijn verder nogal afgesleten, en de kaak is er slecht aan toe. Volgens de archeologen zijn het aanwijzingen dat het dier op de tralies van zijn hok heeft gebeten. Het zal lange tijd in gevangenschap hebben geleefd, vermoeden de onderzoekers – een aanwijzing dat de beer mogelijk meerdere gevechten heeft geleverd.

Meerdere optredens

Het amfitheater stond in de Romeinse legerplaats Viminacium, die uitgroeide tot een stad. Op het hoogtepunt was er in het theater plek voor 12.000 toeschouwers. Het gebruikelijke programma van een dagje theater: jachttaferelen en andere gevechten tussen mens en dier in de ochtend, en executies gladiatorengevechten later in de middag. 

De Romeinen organiseerden gladiatorengevechten om hun voorouders te eren. Later organiseerden Romeinse keizers de gevechten vooral ter ere van zichzelf. Bij de feestelijke opening van het Colosseum in Rome zijn duizenden dieren afgemaakt in de arena. 

Bron: Antiquity

Beeld: Carole Raddato

Cover_KIJK_9_2025_website

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."