18 september 2025 12:00
Ryugu is 1004 bij 876 meter groot. Beeld: ISAS/JAXA.
Monsters van de planetoïde Ryugu bevatten sporen die suggereren dat de ruimterots veel natter was dan gedacht.
Planetoïde Ryugu had ooit veel meer water dan wetenschappers dachten – en het stroomde zelfs. Dit zou kunnen betekenen dat vergelijkbare ruimteobjecten een belangrijke rol hebben gespeeld in het leveren van water aan de aarde. Dat schrijven Japanse onderzoekers in het gerenommeerde tijdschrift Nature.
Lees ook:
De herkomst van het water op aarde is enigszins mysterieus. Veel wetenschappers denken dat inslaande planetoïden mogelijk een belangrijke bron zijn. Maar anderen twijfelen of er wel genoeg inslagen zijn geweest om de gigantische hoeveelheid water op aarde te hebben gebracht.
Koolstofrijke planetoïden zoals Ryugu zijn ooit gevormd van stof en ijs in de buitenste regio’s van ons zonnestelsel. In 2019 landde het Japanse Hayabusa2-ruimtevaartuig twee keer op Ryugu en verzamelde 5,4 gram materiaal dat het in 2020 veilig afleverde op aarde.
Wetenschappers hebben daarmee nu geprobeerd een schatting te maken van de leeftijd van materiaal waar de planetoïde uit bestaat. Daarvoor keken ze naar een soort radioactieve klok. Ryugu bevat het radioactieve isotoop lutetium-176. Dat vervalt naar hafnium-176, en wetenschappers weten precies hoe snel dat gaat. Door te kijken naar de verhouding tussen de twee isotopen kunnen ze daarmee schatten hoe oud het materiaal is.
Maar daar kwam een onmogelijk getal uit. Volgens de analyse zou het materiaal waar de planetoïde uit bestaat 4,8 miljard jaar oud zijn. Dat is ouder dan de leeftijd van het zonnestelsel zelf (4,6 miljard jaar). Dat kan niet en dus is er iets mis met de radioactieve klok van de planetoïdemonsters.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief en ontvang elke donderdag het interessantste nieuws uit de wereld van wetenschap en technologie in jouw inbox.
Ryugu is ooit ontstaan uit brokstukken van een grotere planetoïde (zijn ouderlichaam) dat vlak na het ontstaan van het zonnestelsel is gevormd. De onderzoekers denken nu dat het ouderlichaam ongeveer een miljard jaar na zijn ontstaan een botsing heeft gehad. Dat zorgde voor barsten in de planetoïde en produceerde genoeg hitte om zijn ijs te laten smelten tot water. Dat water kon vervolgens door die barsten stromen en daarbij lutetium-176 wegvoeren, waardoor de klok niet meer klopt.
De onderzoekers maakten een schatting van de hoeveelheid water die nodig was om de hoeveelheid lutetium-176 in de Ryugu-monsters te veranderen. Volgens hun berekening moest het ouderlichaam voor 20 tot 30 procent uit water hebben bestaan – dat is twee tot drie keer hoger dan eerdere schattingen.
Deze resultaten suggereren bovendien dat het ouderlichaam van Ryugu minstens een miljard jaar na het ontstaan van het zonnestelsel nog steeds ijs bevatte. Dat is langer dan wetenschappers dachten dat planetoïden hun water vast konden houden.
Volgens de onderzoekers zou dit kunnen betekenen dat ook andere koolstofrijke planetoïden veel meer water bevatten en mogelijk meer water naar de aarde hebben gebracht dan gedacht. Dat maakt de theorie dat planetoïden een groot deel van het aardse water hebben geleverd aannemelijker.
De onderzoekers zijn van plan om nu naar zogenoemde fosfaataderen in het Ryugu-materiaal te kijken, dat zou namelijk meer kunnen onthullen over het waterige verleden van de planetoïde. Verder willen ze ook kijken of NASA’s monsters van de planetoïde Bennu dezelfde sporen van stromend water bevatten.
Bronnen: Nature, University of Tokyo via Phys.org, New Scientist
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
