10 oktober 2025 09:00
Over de jachtgewoontes van de grote rosse vleermuis was niet veel bekend. Uit nieuw onderzoek blijkt dat het extreem behendige jagers zijn.
We weten dat de grote rosse vleermuis (Nyctalus lasiopterus) vliegende insecten eet, en ook dat hij er niet voor terugdeinst om een kleine vogel uit de lucht te grijpen tijdens de zomer- en wintertrek. Dankzij nieuw onderzoek weten we eindelijk hoe die jacht precies in zijn werk gaat én hoe hij zijn prooi eet.
Lees ook:
Trekvogels die op weg zijn naar hun overwinteringsplaats vliegen vaak ’s nachts. Dat doen ze om roofvogels die overdag actief zijn te vermijden. Maar helaas voor de vogeltjes is de grote rosse vleermuis juist dan wakker – en hij heeft een paar slimme trucjes om ze te pakken te krijgen.
Onderzoekers rustten twee vleermuizen uit met kleine rugzakjes, te zien op de foto hieronder. Daarin zat apparatuur die de bewegingen, acceleratie, hoogtemeters en geluiden van de vliegende zoogdieren bijhield. Zo konden onderzoekers de jachttechnieken reconstrueren.
Uit de data bleek dat de vleermuizen meer dan een kilometer de lucht in vlogen om een verrassingsaanval los te laten op nietsvermoedende vogels. De vleermuizen vinden de trekvogels vanaf grote afstand via echolocatie. Omdat vogels die ultrasone geluiden niet kunnen horen, hebben ze pas op het laatste moment door dat ze aangevallen worden.
Zodra de prooi gesignaleerd is, duiken de vleermuizen razendsnel en steil naar beneden, een beetje hoe gevechtsvliegtuigen dat doen. Een van de vleermuizen dook gedurende 30 seconden, de ander maar liefst 176. Alleen die laatste kreeg zijn prooi, een roodborst, daadwerkelijk te pakken.
Tijdens de jacht legde de microfoon 21 alarmroepen van het roodborstje vast, gevolgd door 23 minuten aan kauwgeluiden van de vleermuis, terwijl hij laag over de grond vloog. Op de grond werden de vleugeltjes van het roodborstje aangetroffen.
De onderzoekers concluderen daarom dat de vleermuis de vogel eerst doodbijt en daarna de vleugels afscheurt, waarschijnlijk om minder gewicht mee te hoeven zeulen en de luchtweerstand te verminderen. Daarna eten ze hem al vliegend op.
“Een vogel die ongeveer de helft van de vleermuis weegt, dat is alsof ik tijdens het joggen een dier van 35 kilo vang en hem rennend opeet”, vertelt Laura Stidsholt van de Universiteit van Aarhus (Denemarken). Zij is een van de hoofdonderzoekers, en doet al jaren onderzoek naar vleermuizen.
Het nieuwe onderzoek borduurt voort op het werk van de Spaanse vleermuisonderzoeker Carlos Ibáñez. Hij ontdekte 25 jaar geleden dat er veertjes in de uitwerpselen van de grote rosse vleermuis zaten. Ze moesten dus wel vogels eten, maar hoe precies? Dankzij de lichtgewicht rugzakjes van de Deense universiteit is dat mysterie eindelijk opgelost.
Volgens onderzoeker Elena Tena was het moment waarop ze de roodborst hoorden roepen, gevolgd door stilte en kauwgeluiden, erg intens. “We voelden empathie voor het prooidier, maar dat is onderdeel van de natuur. We wisten dat we iets buitengewoons hadden vastgelegd. Het bewees waar we al zolang naar zochten. Ik moest het meerdere keren terugluisteren om echt te realiseren wat we hadden opgenomen.”
De grote rosse vleermuis is erg zeldzaam, en steeds meer van zijn bosgebieden verdwijnen. Het begrijpen van de jachttechnieken van de vleermuis is essentieel als we de soort willen beschermen.
Bronnen: Science, EurekAlert!
Openingsbeeld: Jorge Sereno
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
